(Մաս առաջին)
Բայց ի՞նչ է տեղի ունենում, երբ այս հարգված և սիրելի հաստատությունը դառնում է կոռուպցիայի և սեփական ղեկավարության կողմից չարաշահումների զոհ: Սա հասարակությանը թողնում է մեկ ընտրության առաջ՝ առանձնացնել ինստիտուտը ղեկավարությունից:
Ներսես Կոպալյան
2020 թվականից հետո Հայաստանի քաղաքական լանդշաֆտը ներկայացնում է շարունակական դիալեկտիկական պայքար՝ աճող ժողովրդավարական մշակույթի և ոչ լիբերալ ընդդիմության մնացորդների միջև՝ մշակույթը, ավանդական արժեքները և ինքնության քաղաքականությունը զինելու պարբերական փորձերով։ Այս լայն հասարակական-քաղաքական քննարկումը, որը կարող է բևեռացնող և հակաարդյունավետ թվալ դիտորդների մեծամասնությանը, անսովոր չէ նորաստեղծ, բայց դինամիկ ժողովրդավարական երկրներում, բայց իրականում մի գործընթացի մաս է, որը հայտնի է որպես դիսկուրսիվ կոնսենսուս. լայնածավալ ռացիոնալ-քննադատական բանավեճի միջոցով (անկախ կրկնությունից), հասարակությունը հասնում է համընկնող կոնսենսուսի` սինթեզելով տարբեր գաղափարների լայն շրջանակ սոցիալական հավասարակշռության մեջ: Այսպիսով, պատերազմի, պարտության, սպառնալիքների և կառուցվածքային անկայունության միջոցով հայ հասարակությունը հասել է համընկնող կոնսենսուսի. երկրի ժողովրդավարացումը պետք է շարունակվի։ Հայ ժողովուրդը միանշանակ ցանկանում է, որ, անկախ ամեն ինչից, Հայաստանը շարունակի իր ժողովրդավարական ուղին՝ անկախ իշխանության ղեկին գտնվող վարչակազմից։
Սակայն հայ ժողովրդի հավաքական կամքը պայքարում է բազմաթիվ ճակատներում։ Հայկական ժողովրդավարությունը ենթարկվել է անվերջ հարձակման՝ մշտական անվտանգության ճգնաժամից մինչև գիշատիչ հարևաններ, ոչ լիբերալ ընդդիմություն և սփյուռքի որոշ խմբակցություններ: Այն, որ այս ժողովրդավարությունը գոյատևում է և շարունակում է աճել, խոսում է նրա ճկունության մասին: Բայց այս դիալեկտիկական պայքարի արդյունքում գծվել է պայքարի նոր գիծ՝ հարձակում աշխարհիկության վրա և եկեղեցու ներխուժումը քաղաքականություն։ Քոչարյանի վարչակարգի ավտորիտարիզմի ամրապնդման և Սարգսյանի վարչակարգի հովանավորչությունը լեգիտիմացնելու գործում ակտիվ գործընկեր Գարեգին Բ կաթողիկոսը Հայ առաքելական եկեղեցին հայ ոգու զավակից վերածեց օլիգարխացված կազմակերպության՝ ավտորիտարիզմի ծառայի։ Այս համատեքստում, թեև թավշյա հեղափոխությունը քանդեց օլիգարխիկ Հայաստանը, այն դեռևս չի հասել եկեղեցու ղեկավարությանը։ Եվ որպես օլիգարխական դասի վերջին բաստիոն՝ Եկեղեցին որոշեց սուզվել Հայաստանի քաղաքական տարածք՝ ոչ միայն ոչնչացնելով եկեղեցու և պետության տարանջատումը, այլև ավելի սուր՝ ձգտելով խարխլել Հայաստանի դեմոկրատական նախագիծը։ Համոզիչ կերպով հասկանալու համար Տավուշի թեմի նախկին առաջնորդ, ներկայիս հակակառավարական ցույցերի առաջնորդ Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալաստանյանի վստահված առաքելությունը որպես Եկեղեցին որպես ժողովրդավարական նախագծի դեմ զենք օգտագործելու Գարեգին Բ-ի ջանքերի շարունակություն, օգտակար կլինի գործընթացի հետագծման մեթոդի հասկանալը՝ որակավորել եկեղեցու ինտեգրումը նախաթավշյա օլիգարխիկ համակարգին։ Եվ այս համատեքստային հիմքից ելնելով ավելի լավ կարելի է գնահատել «Տավուշը հանուն հայրենիքի» կարգախոսով ընթացող բողոքի ակցիաները։
Ի՞նչ կարելի է ասել Հայ առաքելական եկեղեցու մասին ակնածանքի տեսակետից։ Այն սուրբ հաստատություն է, որը ծառայել, պաշտպանել և առաջ է մղել հայ ժողովրդի շահերը, նպատակներն ու ինքնությունը: Հայ առաքելական եկեղեցին իր պատմական յուրահատկությամբ հոմանիշ է հենց հայ լինելու փաստին։ Երբ հայ ժողովուրդը հայրենազուրկ ու առաջնորդ չուներ, ուներ Եկեղեցի, և երբ պատմության դաժանությունը ավերեց հայ ժողովրդին, Եկեղեցին հավասարապես կրեց այս տառապանքի բեռը։ Հայ առաքելական եկեղեցին սոսկ կրոնական հաստատություն չէ. այն հայ ազգի հոգևոր կորիզն է, հայ ժողովրդի գիտակցությունը և միակ համախմբող երևույթը, որը մարմնավորում է հայոց աշխարհի ազգայնականությունը, հայրենասիրությունը, զոհաբերությունը, նվիրվածությունն ու հավատքը։ Այնպես որ, միանշանակ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը արտակարգ կարևոր հաստատություն է։Բայց ի՞նչ է տեղի ունենում, երբ այս հարգված և սիրելի հաստատությունը դառնում է կոռուպցիայի և սեփական ղեկավարության կողմից չարաշահումների զոհ: Սա հասարակությանը թողնում է մեկ ընտրության առաջ՝ առանձնացնել ինստիտուտը ղեկավարությունից:
Գարեգին Բ-ն Եկեղեցին չէ, նա պարզապես Եկեղեցու Պատրիարքն է։ Այսպիսով, Գարեգին Բ-ի գահակալության վերլուծական և փաստերի վրա հիմնված դատապարտումը ոչ ժխտում է, ոչ էլ հարձակում է հենց Եկեղեցու վրա։
[շարունակելի]
Աղբյուրը՝ evenreport.am կայքից։