Ռուսաստանը Սիրիայում ունի երկու ռազմաբազա՝ Հմեյմիմի ավիաբազան և Տարտուսի ռազմածովային կենտրոնը, որոնք թույլ են տալիս Ռուսաստանին ուժ կիրառել Միջերկրական ծովում։ Հայտնի է դարձել, որ Ռուսաստանը տարհանում է Տարտուսի ռազմածովային բազան, որը գտնվում է Սիրիայի արևմուտքում։
Newsweek
Սիրիայի հյուսիսարևմտյան հատվածում ապստամբների անսպասելի հարձակումները կարող են շեղել Ռուսաստանի ուշադրությունը Ուկրաինայի հակամարտությունից, բայց արդյո՞ք այդ շեղումը բավականաչափ լուրջ կլինի, որպեսզի դառնա փրկօղակ Կիևի համար,- հայտնում է Newsweek-ը։
Ռուսաստանը աջակցել է Ասադի ռեժիմին 2011 թվականի քաղաքացիական պատերազմի սկզբից և պաշտոնապես ներգրավվել է հակամարտության մեջ 2015 թվականին՝ աջակցելու համար Սիրիայի առաջնորդին։ Ամերիկյան Ռազմավարական և միջազգային հետազոտությունների կենտրոնը նկարագրել է Ռուսաստանի մասնակցությունը որպես «որոշիչ օդային ուժի տրամադրում սիրիական և Իրանի աջակցությամբ գործող ցամաքային ուժերին»՝ ընդլայնելով Ասադի վերահսկողությունը տարածքների վրա։
2015 թվականի աշնանից Ռուսաստանը Սիրիայում հիմնականում ավիացիա է կիրառել, բայց նա նաև ունեցել է ցամաքային հատուկ ստորաբաժանումներ՝ ավիահարվածները ղեկավարելու համար, ինչպես նաև ռուսական հրամանատարներ, որոնք ղեկավարում էին սիրիական զորքերը, ասում է Լոնդոնի Թագավորական քոլեջի ռազմական ուսումնասիրությունների բաժնի գիտաշխատող Մարինա Միրոնը։ Նա ներկայացրել է հակամարտության հիմնական փոփոխությունները, որոնք կարող են ուժեղացնել Ուկրաինայի հույսերը, որ Ռուսաստանը կարող է ծանրաբեռնվել Ասադին շարունակվող ռազմական աջակցություն ցուցաբերելու պատճառով։
«Կարևոր դերակատար» Սիրիայում եղել է «Վագներ» խումբը և այլ զինված խմբավորումներ ու մասնավոր ռազմական ընկերություններ, ասել է Միրոնը Newsweek-ի հետ զրույցում։ «Վագներ»-ը մեծ դեր է խաղացել Ուկրաինայում, մինչև անցած տարվա ապստամբությունը, որը Մոսկվային ստիպեց խմբի տարանջատման։ Միրոնի խոսքով՝ «Վագներ»-ը սերտորեն համագործակցել է տեղի քրդական ուժերի հետ, որոնք հայտնի են որպես Ժողովրդական ինքնապաշտպանության ջոկատներ։ Նրանց համարում են Թուրքիայի տարածքում գործող քուրդ ապստամբների՝ Քրդստանի աշխատավորական կուսակցության սիրիական ճյուղը, որ Անկարան ահաբեկիչներ է համարում։
Երեքշաբթի Ուկրաինայի ռազմական հետախուզությունը (ԳՈւՌ) հայտարարեց, որ Ռուսաստանը նոր ուժեր է ուղարկում Սիրիա մասնավոր ռազմական ընկերություններից։ Երբ 2016 թվականին ռեժիմի ուժերը կրկին գրավեցին Հալեպը, Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց, որ «կասկած չկա», որ Ռուսաստանի «ուղղակի մասնակցությունը» Ասադի արշավում վճռական դեր է խաղացել։
Վերջին օրերին Ռուսաստանը ավիահարվածներ է հասցնում ընդդիմադիր ուժերին՝ փորձելով հավասարակշռել Ասադին աջակցելու պարտավորությունը Ուկրաինայի վրա կենտրոնանալու անհրաժեշտության հետ։ «Ռուսաստանը չի կարող լքել Սիրիան», — ասում է Միրոնը։
«Ռուսաստանի քաղաքական, տնտեսական կամ ռազմական հզորության ցանկացած մակարդակի շեղումը Ուկրաինայի դեմ հակամարտությունից ձեռնտու է Ուկրաինային», — ասում է բրիտանական Council on Geostrategy վերլուծական կենտրոնի ազգային անվտանգության հարցերի գիտաշխատող Ուիլյամ Ֆրիրը:
«Այնուամենայնիվ, ամենայն հավանականությամբ, ազդեցությունը կլինի չափազանց սահմանափակ… Ուկրաինայում ռազմական գործողությունները չափազանց կարևոր են Կրեմլի համար», — նշել է Ֆրիրը Newsweek-ին տված հարցազրույցում։ «Ռուսական ռազմական ռեսուրսները, որոնք ուղղված են Ասադին, քիչ հավանական է, որ զգալիորեն փոխեն Ուկրաինայում արշավի ընթացքը», — համաձայնել է Ռազմավարական ուսումնասիրությունների թագավորական ինստիտուտի (RUSI) ցամաքային պատերազմների գիտաշխատող Նիք Ռեյնոլդսը։
«Հալեպի անկման լիարժեք հետևանքները և դրա ազդեցությունը Դամասկոսի ռեժիմի վրա դեռևս պարզ չեն, բայց Սիրիայում ռազմական գործողությունները շատ ավելի փոքր մասշտաբներ ունեն, քան Եվրոպայում, և Ասադի ռեժիմին աջակցելը, ամենայն հավանականությամբ, մեծ նյութական ծախսեր չի պահանջի», — ասել է Ռեյնոլդսը Newsweek-ին։
Ռուսական ինքնաթիռները ակտիվորեն գործում են Սիրիայում, բայց դա «չի նշանակում, որ այնտեղ նշանակալի ուժեր են տեղակայված», ասում է ավիացիայի փորձագետ և Ուկրաինայի ՀՕՊ նախկին սպա Վալերի Ռոմանենկոն։ Ռոմանենկոյի խոսքով՝ քիչ հավանական է, որ իրապես ազդեցություն կունենա Ուկրաինայում հակամարտության ընթացքի վրա։ Մերձավոր Արևելքում գտնվող ռուսական ինքնաթիռները «բավարար են ցամաքային զորքերին աջակցելու համար ներկայիս համեմատաբար սահմանափակ գործողությունների ընթացքում»:
Ուկրաինայի Անվտանգության խորհրդի կիբեռանվտանգության նախկին փոխքարտուղար, այժմ Prevail լոնդոնյան ընկերության տեխնոլոգիական բաժնի ղեկավար Անդրեյ Զյուզը կարծում է, որ հետևանքները, հավանաբար, կլինեն ավելի շատ քաղաքական, քան ռազմական։
«Ռուսաստանի թուլացման ցանկացած նշան Սիրիայում մեծ դեր կխաղա Ուկրաինայի համար, քանի որ Պուտինի հեղինակության կորուստը ոգեշնչող կլինի ուկրաինացիների համար», — նշել է Զյուզը Newsweek-ին։
Ռուսաստանը Սիրիայում ունի երկու ռազմաբազա՝ Հմեյմիմի ավիաբազան և Տարտուսի ռազմածովային կենտրոնը, որոնք թույլ են տալիս Ռուսաստանին ուժ կիրառել Միջերկրական ծովում։ Հայտնի է դարձել, որ Ռուսաստանը տարհանում է Տարտուսի ռազմածովային բազան, որը գտնվում է Սիրիայի արևմուտքում։ Սա կարող է վկայել, որ Ռուսաստանը «չի պատրաստվում նշանակալի ուժեղացումներ ուղարկել Ասադին մոտ ապագայում», հայտարարել է Պատերազմի ուսումնասիրման ինստիտուտը (ISW) երեքշաբթի։ «Ուստի, ամենայն հավանականությամբ, Ռուսաստանը վերատեղակայում է նավերը իր հյուսիսարևմտյան բազաներ և Կալինինգրադի շրջանում», — կանխատեսել է ISW-ը։
Երեքշաբթի Ուկրաինայի ռազմական հետախուզությունը (ԳՈւՌ) հայտնել է, որ ապստամբների հաջողությունները Հալեպում և Համայում, ինչպես նաև նրանց առաջխաղացումը դեպի հարավ՝ Հոմսի ուղղությամբ, հարված են հասցրել Սիրիայում ռուսական զորքերի բարոյականությանը։ Ըստ հաղորդումների՝ ռուս-արաբական թարգմանիչներ «շտապ» ուղարկվում են Համա։
Աղբյուրը՝
https://www.newsweek.com/syria-crisis-russia-ukraine-vladimir-putin-bashar-al-assad-1994932
Թարգմանեց՝
Արայիկ Մկրտումյանը