Արամ առաջին կաթողիկոսի աջակցությունն էլ պայմանավորված է քաղաքական ճնշումներով՝ մասնավորապես Լիբանանում գործող տվյալ կուսակցության՝ դաշնակցության ազդեցությամբ։ Իրականում Գարեգին երկրորդն ու Արամ առաջինը «իրար ատելով են ատում», և Արամը նույնիսկ խուսափում է Հայաստան գալուց։
Արմեն Մելքոնյան
Armtimes.com-ը զրուցել է Տեր Արմեն Քահանա Մելքոնյանի հետ, որտեղ նա քննարկում է Հայ Առաքելական Եկեղեցու շրջանակներում առկա լուրջ ճգնաժամը և անկարգությունները, հատկապես անդրադառնալով վերջին իրադարձություններին: Քահանան խստորեն քննադատում է Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի գործողությունները և Գարեգին Երկրորդ Կաթողիկոսին՝ մեղադրելով նրանց աստվածաբանական և բարոյական կանոնների խախտման, ինչպես նաև իշխանության չարաշահման մեջ:
Տեր Արմեն Քահանա Մելքոնյանը սկզբում նշեց, որ հարցերը բազմաշերտ են և ցավով է արձանագրում Մայր Աթոռի պաշտոնական պահվածքը՝ կաթողիկոս Գարեգին երկրորդի գլխավորությամբ, ում նա անվանեց «ԿտրիՃ Ներսիսյան»։ Նա ասաց, որ երբ պատարագ բառը վերցվում է չակերտների մեջ միայն այն պատճառով, որ այնտեղ ներկա է եղել մի անհատ, որը նրանց դուր չի գալիս, դա արդեն հոգևոր ու աստվածաբանական մեծ խախտում է։ Մելքոնյանը դիտարկում է, որ նման վերաբերմունքը պատարագի նկատմամբ ինքնին ամոթանք է, և եթե այդ չափանիշներով շարժվենք, ապա հենց դրա համար պետք է կարգալույծ արվեն նրանք, ովքեր նման ձևակերպումներ են անում։
Նա ընդգծեց, որ պատարագը Քրիստոսի զոհաբերման խորհրդանիշն է, և նույնիսկ եթե պատարագող քահանան նրանց կողմից «ցանկալի» չէ կամ անգամ կարգալուծված լինի, պատարագը մնում է պատարագ։ Մելքոնյանը հավելեց, որ այս ամենով Մայր Աթոռի ներկայիս ղեկավարները ցույց են տալիս՝ իրենց համար Քրիստոսի արժեքը երկրորդական է, իսկ առաջնայինը՝ անձնական շահը և աթոռախնդրությունը։
Շարունակելով՝ նա ասաց, որ երբ Մայր Աթոռը կոչ է անում եպիսկոպոսներին վերադառնալ «կանոնական դաշտ», դա ինքնին նոնսենս է, քանի որ ըստ նրա՝ հենց իրենք են զուրկ կարգից, կանոնից, բարոյականությունից։ Նա նշեց, որ եթե վերջին տարիներին Մայր Աթոռում օրենք ու կարգ գործեր, նման ճգնաժամի չէին հասնի։
Մելքոնյանը կարծում է, որ հայտարարության մեջ «խիստ միջոցներ» արտահայտությունը միանշանակ սպառնալիք է 10 եպիսկոպոսներին, որոնց հետ կապակցված գործընթացը, ըստ նրա, ակնհայտ է։ Նա ասաց, որ նման սպառնալիքների ճաշակը ինքը վաղուց գիտի, քանի որ 20 տարի շարունակ իրեն կարգապահականի էր կանչում նույն պաշտոնյան՝ պահանջելով, որ պատարագի մեջ հնչեցվի իր անունը։ Մելքոնյանը նշեց, որ չի գնացել և իր նամակով հայտնել է, որ եթե իրենք իրենց ներսի խախտումներն ու անբարոյականությունները չուղղեն, իրեն կանչելու իրավունք էլ չունեն։
Տեր Արմեն Մելքոնյանը հավելեց, որ եպիսկոպոսության ինստիտուտը նրանց համար արդեն խաղալիք է դարձել։ Նա օրինակ բերեց Տիրան սրբազանի հեռախոսային կարգալուծումը, որը համարում է աղաղակող ապօրինություն։ Նրա խոսքով՝ եթե քահանայի կամ եպիսկոպոսի կարգը այդքան արժեզրկված է, ապա պարզ է, որ նույն սպառնալիքները կարող են կիրառվել նաև ներկայիս 10 եպիսկոպոսների նկատմամբ։
Շարունակելով՝ նա դիտարկեց Մայր Աթոռի կարգապահական մարմնի կազմը և նշեց, որ այնտեղ ընդգրկված որոշ հոգևորականներ իր բնորոշմամբ «ինքնին սկանդալային պատմությունների մեջ ընկած մարդիկ են», և այդ մարմինն ընդհանրապես չի կարող օբյեկտիվ որոշումներ կայացնել։
Արշակ Խաչատրյանի ձերբակալության մասին խոսելիս նա ասաց, որ բոլոր ձերբակալությունները, իր դիտարկմամբ, ապօրինի են միայն այն պատճառով, որ առաջին և ամենաօրինավոր ձերբակալությունը պիտի լիներ հենց Գարեգին Երկրորդինը։ Նա ընդգծեց, որ «օձի գլուխը մնալով ազատ» ամբողջ մարմինն է հիվանդացնում։
Տեր Արմեն Մելքոնյանը հավելեց, որ Արամ առաջին կաթողիկոսի աջակցությունն էլ պայմանավորված է քաղաքական ճնշումներով՝ մասնավորապես Լիբանանում գործող տվյալ կուսակցության՝ Դաշնակցության ազդեցությամբ։ Նա ասաց, որ իրականում Գարեգին Երկրորդն ու Արամ առաջինը «իրար ատելով են ատում», և Արամը նույնիսկ խուսափում է Հայաստան գալուց։
Հոգևորականը միաժամանակ օրինակ բերեց Կիլիկիո կաթողիկոսությունում տեղի ունեցած անբարոյականության դեպքը, որի համար որևէ պատիժ չեղավ, և մեղավոր առաջնորդը պարզապես տեղափոխվեց այլ թեմ՝ ավելի բարձր դիրքով։ Նա նշեց, որ հակառակը՝ նրանք, ովքեր բարձրաձայնում են անօրինության մասին, անմիջապես հետապնդվում են և կարգալուծվում։
Տեր Արմեն Մելքոնյանը շեշտեց, որ վարչապետին շնորհակալ է՝ այս ամբողջ համակարգային ախտը բացահայտելու համար։ Նա ասաց, որ եթե ԱԱԾ-ի համար հիմքեր են պետք կաթողիկոսի դեմ գործակցելու համար, այդ հիմքերն ավելի քան կան։ Նրա կարծիքով՝ պետականությանը վնասող գործողությունների մեծ մասը գալիս է հենց Մայր Աթոռի ղեկավարությունից։
Նա նաև նկատեց, որ վարչապետը կամ չափից շատ քրիստոնյա է և փորձում է լինել չափազանց հանդուրժող, կամ ունի քաղաքական հաշվարկներ, բայց եթե հիմքեր փնտրեն, ապա ամենակարևորը արդեն իսկ ակնհայտ է՝ Մայր Աթոռի ներկայիս ղեկավարությունը վտանգ է պետականության համար։
Շարունակելով՝ նա ասաց, որ ամեն անգամ կարծել է, թե բացահայտումների վերջն է, բայց ամեն անգամ ավելի ծանր փաստեր են ի հայտ գալիս։ Նա օրինակ բերեց Արշակ սրբազանի գործը՝ նշելով, որ հոգևորականին մեղավոր երևացնելու համար անգամ թմրանյութ են նետում հավատացյալի ճամպրուկի մեջ, ինչը նա որակեց «ոչ միայն հոգևորականի, այլև նույնիսկ աշխարհականի համար անպատկերացնելի վայրէջք»։
Վերջում Տեր Արմեն Քահանա Մելքոնյանը ընդգծեց, որ Մայր Աթոռի և ժողովրդի միջև անջրպետը խորանում է, և նույնիսկ կաթողիկոսի Հայաստան վերադառնալիս «ժողովրդին փնտրող հայացքը» դրա ցուցիչն էր։ Նա նշեց, որ եպիսկոպոսների պահանջներն իրականում համընկնում են հանրային տրամադրությունների հետ, և Մայր Աթոռի ներկայիս ղեկավարությունը կորցրել է ժողովրդի վստահությունը։
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝