Երբ 2018թ. մարտին Թրամփը զանգահարեց Պուտինին՝ նրա վերահսկելի ընտրություններում վերարտադրվելուց հետո, ինչը Արևմուտքում համարեցին ոչ լեգիտիմ, նրա օգնականները զեկույցներում մեծատառերով գրել էին․ «ՉՈՂՋՈՒՆԵԼ»։ Թրամփը, այնուամենայնիվ, շնորհավորեց։
The New York Times
Պուտինի համար, որը արդեն ազդել է Թրամփի վրա, այս հանդիպումը հնարավորություն է հարաբերությունների վերագործարկման համար։
Ուրբաթ օրը Թրամփը նախատեսում է Ալյասկայում հանդիպել Պուտինի հետ՝ Սպիտակ տուն վերադառնալուց հետո առաջին անգամ, որպեսզի քննարկի ԱՄՆ նախագահի նպատակը՝ վերջ տալ պատերազմին Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև։ Քանի որ Պուտինը առաջ է տանում խաղաղ նախաձեռնություններ, որոնք խիստ նպաստավոր են Ռուսաստանի համար, շատ վերլուծաբաններ և Թրամփի վարչակազմի նախկին պաշտոնյաներ մտավախություն ունեն, որ նա կրկին կօգտագործի Թրամփի հետ հանդիպումը իր շահերի համար։
Իր առաջին նախագահության ընթացքում Թրամփը անձամբ հանդիպել է Պուտինի հետ վեց անգամ և մի քանի անգամ զրուցել հեռախոսով։ Այս շփումները անհանգստացրել էին Թրամփի մի շարք ավագ խորհրդականների, որոնք ականատես էին լինում, թե ինչպես է ԱՄՆ նախագահը անտեսում նրանց խորհուրդները, դուրս է թողնում նրանց Ռուսաստանի առաջնորդի հետ հանդիպումներից և առաջ է քաշում անիրագործելի գաղափարներ, որոնք կարծես թելադրված էին Պուտինի կողմից, օրինակ՝ «անթափանց ամերիկա-ռուսական կիբերբաժնի» ստեղծումը։ Այդ գաղափարը մոռացվեց հենց որ Թրամփը վերադարձավ Վաշինգտոն։ Թրամփի երկրորդ նախագահության ընթացքում հարաբերությունները ավելի բարդ դարձան։ Վերջին ամիսներին՝ փորձելով իրականացնել պատերազմի կարգավորման իր խոստումները, նա սկսեց գրգռվել Պուտինի կողմից հակամարտության թուլացման ցանկության բացակայությունից։
Պուտինը Ալյասկա է ժամանելու՝ նպատակ ունենալով վերադարձնել Թրամփի պատերազմի տեսլականը փետրվարյան վիճակին, երբ նա Սպիտակ տան լարված հանդիպման ժամանակ նախատեց Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկուն ԱՄՆ աջակցության համար անբավարար շնորհակալության պատճառով, միևնույն ժամանակ ջերմ խոսքեր ասելով Պուտինի մասին։
Carnegie Endowment for International Peace-ի փոխնախագահ Անդրյու Վայսը նշել է․ «Այն պահից, երբ Թրամփի և Զելենսկու միջև տեղի ունեցավ վեճը Օվալաձև սրահում, եվրոպացիները, ուկրաինացիները և Ուկրաինայի կողմնակիցները վարչակազմում մշակել են քաղաքականություն, որը կօգնի Ուկրաինային շարունակել պայքարը և չի թողնի, որ Թրամփը կտրուկ ընդունի ռուսական տեսակետը։ Իրական փորձությունը ուրբաթ օրը կլինի՝ այս քաղաքականությունից որքան կպահպանվի Թրամփի և Պուտինի առաջին անձնական հանդիպումից հետո երկրորդ նախագահության ընթացքում»։
Սպիտակ տունը հանդիպումը ներկայացնում է որպես օրինակ Թրամփի՝ Ուկրաինայում արյունահեղությունը դադարեցնելու հանձնառության, և պաշտպանում է նրա ոչ ստանդարտ ոճը՝ այն համարելով դանդաղաշարժ դիվանագիտական սովորություններից անհրաժեշտ հրաժարում։ Բայց քննադատները մտավախություն ունեն, որ շտապ կազմակերպված զրույցը կգործի Պուտինի օգտին, որը նախկին ԿԳԲ գործակալ է և հայտնի է որպես մանիպուլյացիայի վարպետ։ «Կարծում եմ՝ նա կարծում է, որ պետք է նորից Թրամփին իր կողմը “քաշի” և կարծում է, որ իր ԿԳԲ հմտությունները կօգնեն դրանում», — ասել է Ջոն Բոլթոնը News Nation-ին տված հարցազրույցում անցյալ շաբաթ։
Պուտինը կարող է օգուտ քաղել նաև այն հանգամանքից, որ այժմ Թրամփի շրջապատում, ի տարբերություն առաջին նախագահության, քիչ են այն խորհրդականները, որոնք ունակ են դիմակայելու նրա հայացքներին։ Օրինակ՝ Հելսինկի կատարած ուղևորության ժամանակ Թրամփին ուղեկցում էին Ռուսաստանի հարցում «բազեներ» Ջոն Բոլթոնը, պետքարտուղար Մայք Փոմպեոն և Պենտագոնի ղեկավար Ջիմ Մաթիսը։
Հիմա Թրամփի մերձավոր շրջապատում Պուտինի նկատմամբ բացահայտ քննադատական փորձ ունեցող միակ մարդը պետքարտուղար և ազգային անվտանգության խորհրդական Մարկո Ռուբիոն է, որը, սակայն, նույնիսկ մեղմել է իր տոնայնությունը՝ պաշտոնը ստանձնելու պահից։
Այնուամենայնիվ, «բազեները» Թրամփի առաջին նախագահության ընթացքում նույնպես հաճախ քիչ բանի էին կարողանում հասնել։ Երբ 2018թ. մարտին Թրամփը զանգահարեց Պուտինին՝ նրա վերահսկելի ընտրություններում վերարտադրվելուց հետո, ինչը Արևմուտքում համարեցին ոչ լեգիտիմ, նրա օգնականները զեկույցներում մեծատառերով գրել էին․ «ՉՈՂՋՈՒՆԵԼ»։
Թրամփը, այնուամենայնիվ, շնորհավորեց։ Նույնիսկ 2016թ. ընտրություններին միջամտության դաշնային քննությունը չկասեցրեց նրան։ Վերջին անձնական հանդիպման ժամանակ, 2019թ. Օսակայում անցկացվող «Մեծ քսանյակի» գագաթնաժողովի շրջանակներում, Թրամփը կատակով ասաց Պուտինին․ «Չմիջամտեք ընտրություններին»՝ ժպիտով և սպառնացող մատով։ Պուտինը գոհ ժպտաց։ Քննությունը և Թրամփի վարչակազմում Պուտինի քննադատների առկայությունը, հավանաբար, նրան մղեցին անսովոր գաղտնիության բանակցությունների հարցում։ Երբ նրանք առաջին անգամ հանդիպեցին 2017թ. Համբուրգում՝ G20 գագաթնաժողովի ընթացքում, Թրամփի հետ էին միայն պետքարտուղար Ռեքս Թիլերսոնը և թարգմանիչը։
Հանդիպումից հետո Թրամփը վերցրեց թարգմանչի գրառումները և հրահանգեց չհրապարակել բովանդակությունը։ Այդ երեկո Թրամփն ու Պուտինը նաև անսպասելի շփվեցին ընդհանուր ընթրիքի ժամանակ՝ նախաձեռնողը եղել է Թրամփը։ Այդ զրույցին ամերիկացիներ չեն մասնակցել, և Սպիտակ տունը հաստատեց հանդիպման փաստը միայն այն բանից հետո, երբ զարմացած ականատեսները դրա մասին պատմեցին մամուլին։ Պատասխանելով հարցին, թե ինչ է նա ասել Թրամփին Համբուրգում 2016թ. ընտրությունների մասին, Պուտինը պատասխանեց․ «Ինձ թվում է՝ իմ պատասխանները նրան բավարարեցին»։
Իր հերթին, Թրամփը, Համբուրգից մեկնելիս, զանգահարեց The New York Times-ի լրագրողին և ասաց, որ Պուտինը համոզել է իրեն, թե Ռուսաստանը չէր կարող միջամտել ընտրություններին, քանի որ նրա գործողությունները այնքան կատարյալ են, որ կմնային աննկատ։ «Ես շատ տպավորված էի» այդ փաստարկով, — ասել է Թրամփը և այնուհետև սկսեց հրապարակավ կրկնել այն։
Վերլուծաբանները նշում են, որ ցածր ակնկալիքներ ունեն, թե Թրամփը Ալյասկայում կկարողանա առաջընթացի հասնել Ուկրաինայի հարցում։ Պուտինը վստահ է, որ կարող է ավելի մեծ արդյունքների հասնել ռազմի դաշտում, քան բանակցությունների սեղանի շուրջ՝ առնվազն այն պայմաններով, որոնք մինչ այժմ առաջադրել է Թրամփը։
Ֆիոնա Հիլը, որը Թրամփի առաջին նախագահության ժամանակ Ազգային անվտանգության խորհրդում Եվրոպայի և Ռուսաստանի հարցերով ավագ տնօրեն էր, համաձայն է, որ առաջխաղացումը քիչ հավանական է։ Պուտինը և նրա օգնականները հիասթափված են Թրամփի վարչակազմի հետ դիվանագիտական առաջընթացի բացակայությունից, և, ըստ Հիլի, անգամ Պուտինի համար շահավետ գործարքի հիմք չի տեսնում։
Ռուսները, ասել է նա, «միշտ ուզում են ինչ-որ բան, որը կարելի է «թողնել բանկում»՝ համաձայնագիր, որը կապահովի ԱՄՆ-ի պարտավորությունները։ Սկզբում նրանք ուրախացան Ուիթկոֆից, քանի որ նա ուղղակի կապ էր Թրամփի հետ, բայց հիասթափվեցին, որ դրա շուրջ կառուցվածք չկա», — նշել է Հիլը։ Եվ թեև Պուտինը, նրա խոսքով, կուրախանա առաջնորդների հանդիպման համար, «նա ցանկանում է, որ մանրամասները մշակվեն հետո, իսկ Թրամփը մանրամասների մարդ չէ»։
Աղբյուրը`