Հարիսը «Ձախ Ձեռքով Ճզմեց» Թրամփին

Այս բանավեճերը իսկապես ցույց տվեցին, թե որքան ուժեղ կարող է Քամալա Հարիսը հակադրվել Դոնալդ Թրամփին։ Նրա ինքնավստահությունը, պատրաստվածությունը և հիմնական հարցերի՝ ինչպես աբորտների, միգրացիայի և արտաքին քաղաքականության շուրջ հարձակվելու ունակությունը, ստեղծեցին լուրջ մարտահրավերներ Թրամփի համար։

Político

ԱՄՆ նախագահի թեկնածուներ Դոնալդ Թրամփի և Քամալա Հարիսի միջև տեղի ունեցած հեռուստաբանավեճը մեծ աղմուկ է բարձրացրել ոչ միայն ամերիկյան, այլև համաշխարհային մամուլում։ Հունիսին տեղի ունեցած Թրամփ-Բայդեն բանավեճի ժամանակ ԱՄՆ նախագահ Բայդենը աչքի էր ընկել բավական վատ ելույթով, որից հետո դեմոկրատները նրա թեկնածությունը փոխարինել էին Քամալա Հարիսով։ Այս անգամ կարծես թե ամեն ինչ այլ կերպ ընթացավ, քանի որ Հարիսը բավական ուժեղ դիրքերից էր հանդես գալիս և շատերի կարծիքով «ձախ ձեռքով ճզմեց Թրամփին»։
«Մեր Ուղին»-ը հայերեն թարգմանությամբ ներկայացնում է ամերիկյան մի շարք հեղինակավոր պարբերականների և մեկնաբանությունների վերլուծությունները Թրամփ-Հարիս բանավեճի մասին։

Politico-ն իր «Հարիսը կրկին ու կրկին հարվածում է Թրամփին» վերնագրով նյությում հեղինակները նշում են, որ Քամալա Հարիսը «թաքուն խայծ» է նետում, և Դոնալդ Թրամփը այն կուլ է տալիս՝ կրկին ու կրկին: Առաջին դեմ առ դեմ մրցության ժամանակ երկու նախագահի թեկնածուների միջև, նա ծաղրում էր Թրամփին իր հետևորդների բազմության փոքրության, նախորդ սնանկությունների, ժառանգված հարստության և այլնի համար։ Հարիսը քննադատում էր Թրամփի դիրքը միջազգային ասպարեզում, հայտարարելով, որ համաշխարհային առաջնորդները ծիծաղում են նրա վրա՝ ուղղված իր անձնական անվստահությանը: Արդյունքում Թրամփը պաշտպանվում էր դժվարությամբ, անգամ այն ժամանակ, երբ քննարկումները վերաբերեցին իրեն ավելի ձեռնտու թեմաների, ինչպիսիք են միգրացիան և տնտեսությունը։ «Ես չեմ ստորագրի արգելքը», — ասաց Թրամփը՝ տատանվելով պատասխանել՝ անտեսելով Հարիսի հարձակումները աբորտների թեմայով և պաշտպանել Գերագույն դատարանը «Ռոու ընդդեմ Ուեյդի» գործը չեղարկելու համար։ Ինչ վերաբերում է «2025 նախագծին»՝ Թրամփի նախագահության ծրագիրը, Թրամփը հայտարարեց․ «Ես չեմ ուզում այն կարդալ»։ Հարիսի կողմից Թրամփի հանրահավաքների փոքրության վերաբերյալ ծաղրանքից հետո, Թրամփը չկարողացավ զսպել իրեն․ «Մարդիկ չեն լքում իմ հանրահավաքները: Մենք ունենք ամենամեծ հանրահավաքները, ամենահիասքանչ հանրահավաքները քաղաքականության պատմության մեջ», — պնդում էր Թրամփը, իսկ Հարիսը նայում էր նրան՝ գլուխն օրորելով և քմծիծաղով: Առաջին փոխանակումները արագորեն ձևավորեցին երկար սպասված բանավեճերի տոնը, որտեղ Հարիսը գլխավորեց մի շարք թեմաներով։ Չնայած Թրամփը սկսեց զուսպ և հավաքված, նա ավելի ու ավելի նյարդայնացավ, երբ Հարիսը սկսեց նրան սադրել։ Միկրոֆոնները անջատվում էին, երբ թեկնածուները չէին խոսում, ինչը վերջին շաբաթների ընթացքում լարվածության կետ էր։ Հարիսի քարոզարշավը պնդում էր, որ միկրոֆոնները միշտ միացված լինեն։ Հարիսի օգնականները վերջին օրերին ասում էին, որ նման ձևաչափը նրան անբարենպաստ վիճակում է դնում՝ խլելով լսարանից հնարավորությունը լսելու Թրամփի անմիջական պատասխանները Հարիսին։ Սակայն անջատված միկրոֆոնները կարծես չխանգարեցին Հարիսին, որը օգտագործում էր այս ժամանակը՝ արագ փաստեր ստուգելու համար և պատասխանելու Թրամփի հարձակումներին։ Հարիսի մարմնի լեզուն զգալի էր հենց բեմ դուրս գալուց հետո. նա քայլում էր նախկին նախագահի պատվանդանին՝ ձեռք սեղմելու համար: Իսկ ելույթի ընթացքում նա հաճախ նայում էր Թրամփին, չնայած Թրամփը խուսափում էր տեսողական կապից։
Բանավեճի մասին իր կարծիքը The Washington Post-ի տեղակալ խմբագիր Քարեն Թումուլտը վերնագրել է այսպես «Վատ լուրեր Թրամփի համար՝ Հարիսը Բայդենը չէ», որտեղ նա նշում է, որ Երեքշաբթի երեկոյի բանավեճերը դարձան ամենահամոզիչ հաստատումը, որ դեմոկրատները ճիշտ են վարվել՝ Ջո Բայդենին փոխարինելով փոխնախագահով։ Այն պահից սկսած, երբ Քամալա Հարիսը հայտնվեց բեմում՝ ձեռք սեղմելու Դոնալդ Թրամփին, նա ապացուցեց, որ այն մրցակիցն է, որ Բայդենը չէր՝ հանդիպելիս Թրամփին: Այս բանավեճերը իսկապես ցույց տվեցին, թե որքան ուժեղ կարող է Քամալա Հարիսը հակադրվել Դոնալդ Թրամփին։ Նրա ինքնավստահությունը, պատրաստվածությունը և հիմնական հարցերի՝ ինչպես աբորտների, միգրացիայի և արտաքին քաղաքականության շուրջ հարձակվելու ունակությունը, ստեղծեցին լուրջ մարտահրավերներ Թրամփի համար։ Սա Թրամփի մասնակցած յոթերորդ նախագահական բանավեճերն էր, բայց որքան էլ որ նա դասեր քաղած լիներ նախորդ ելույթներից, դրանք չերևացին իր այս անգամվա մրցակցի՝ հնարավոր է ավելի հնարամիտ անձնավորության դեմ, քան նրանք, որոնց հետ նա նախկինում հանդիպել էր: Խաղադրույքները բարձր էին։ Հավանաբար, սա կլինի երկու թեկնածուների միակ դիմակայությունը, որոնք երբեք չեն հանդիպել միմյանց, մինչև երեքշաբթի բեմ դուրս գալը։ Հնարավոր է, սա կլինի նրանցից յուրաքանչյուրի ամենամեծ լսարանը մինչ նոյեմբերի 5-ի ընտրությունները։ Ենթադրվում է, որ Թրամփի և Բայդենի միջև տեղի ունեցած հունիսի 27-ի բանավեճերը դիտել է 51.27 միլիոն մարդ, ինչը զգալիորեն ցածր է 2016 թվականին Թրամփի և Հիլարի Քլինթոնի միջև առաջին բանավեճը դիտած 84 միլիոնի ռեկորդից։ Ընտրարշավի ռազմավարները պնդում են, որ շատ ավելի մեծ թվով մարդիկ իրենց տպավորությունները ստացել են նորությունների լուսաբանումից և սոցիալական ցանցերում տարածված հիմնական պահերի տեսանյութերից։ Հունիսին Բայդենի աղետալի ելույթից հետո փոխնախագահին կուսակցության ցուցակի գագաթին տեղադրելը աննախադեպ պայմաններում համախմբեց դեմոկրատների հիմքը և առաջացրեց ոգևորության աճ, որը վերականգնեց վիճակագրական հավասարությունը մրցապայքարում։ Բայց վերջին մի քանի հարցումներում նշվել են նշաններ, որ Հարիսի աճի տեմպերը դանդաղում են։ Կկարողանա՞ արդյոք նրա ուժեղ ելույթը բանավեճերում փոխել իրավիճակը, դեռևս պարզ չէ։ Չնայած նրան, որ նա արդեն ավելի քան երեք տարի է՝ զբաղեցնում է փոխնախագահի պաշտոնը, այս ամսվա New York Times-Siena College-ի կողմից հարցված ընտրողների 31%-ը նշել է, որ նրանց անհրաժեշտ է ավելին իմանալ նրա մասին։ Թրամփի նկատմամբ այդպիսի կարծիք հայտնել է միայն 12%-ը։ Երեքշաբթի օրը Հարիսն ակնհայտորեն փորձում էր լուծել այդ խնդիրը՝ բազմիցս անդրադառնալով իր կյանքի պատմությանը։ Նրա համար նաև բարդ է հենվել ներկայիս վարչակազմի ձեռքբերումների վրա և ներկայացնել իրեն որպես փոփոխությունների թեկնածու։ Պետք է նշել, որ Հարիսը խուսափեց որոշ հարցերից, որոնք նրան ուղղել էին ABC News-ի մոդերատորներ Դեյվիդ Մյուիրը և Լինսի Դեյվիսը։ Նա չպարզաբանեց, թե ինչու, եթե Թրամփի մաքսերը տնտեսության համար այնքան կործանարար են, ինչպես նա պնդում է, Բայդենի վարչակազմը պահեց դրանք։ Թրամփի կողմնակիցները նաև նշել են, որ մոդերատորները իրական ժամանակում ստուգում էին նախկին նախագահի փաստերը, բայց թույլ տվեցին, որ փոխնախագահի որոշ կասկածելի պնդումներ անցնեն առանց առարկությունների։ «Դա երեքն ընդդեմ մեկի էր… Բանավեճի մոդերատորները իրենց ծանրակշիռ ձեռքը դրեցին կշեռքի վրա՝ նրա օգտին», – ասաց Թրամփի խորհրդական Դեյվիդ Բոսին։ Բայց չնայած Հարիսը պետք է մի քանի միավորներ հանի, ամենայն հավանականությամբ, դա այն չէ, ինչ ամերիկացիները կմտապահեն այս բանավեճերից։ Գործնականում բոլոր առումներով երեկոն նրան էր պատկանում։
CNN-ի արագ հարցման համաձայն, բանավեճերի մասնակիցները բաժանվեցին այն հարցում, թե ով ավելի լավ է հասկանում իրենց խնդիրները։ Գրանցված ընտրողները, ովքեր հետևել են բանավեճերին, բաժանվել են այն հարցում, թե ով է ավելի լավ հասկանում իրենց խնդիրները։ Հարցվածների 44%-ը պնդում է, որ դա Հարիսն է, իսկ 40%-ը նախընտրում է Թրամփին, վկայում են CNN-ի կողմից SSRS ընկերության անցկացրած հարցման տվյալները։ Սա ցույց է տալիս փոփոխություն՝ ի նպաստ Հարիսի, համեմատած բանավեճերից առաջ եղած վիճակագրության հետ։ Այն ժամանակ 43%-ը կարծում էր, որ Թրամփն ավելի լավ է հասկանում իրենց խնդիրները, իսկ 39%-ը՝ որ Հարիսը։ Սակայն ընտրողները, ովքեր հետևել են հեռարձակմանը, առավելություն են տվել Թրամփին՝ տնտեսական հարցերում, 55% ընդդեմ 35%-ի։ Սա փոքր-ինչ ավելին է, քան թեկնածուների հանդիպումից առաջ եղած ցուցանիշները։ Հարցման արդյունքները արտացոլում են միայն այն ընտրողների կարծիքը, ովքեր դիտել են բանավեճերը և չեն համարվում ամբողջ ընտրող հասարակության համար ներկայացուցչական։ Գրանցված ընտրողների 82%-ը, ովքեր դիտել են երեքշաբթի օրվա բանավեճերը, ասում են, որ դրանք չեն ազդել իրենց նախագահական ընտրության վրա։ 14%-ը նշել է, որ բանավեճերը ստիպել են վերանայել իրենց կարծիքը, սակայն դա չի փոխել իրենց դիրքորոշումը։ 4%-ը հայտարարել է, որ բանավեճերը փոխել են իրենց կարծիքը այն հարցում, թե ում օգտին պետք է քվեարկել։ Նրանք, ովքեր երեքշաբթի երեկոյան աջակցում էին Թրամփին, մի փոքր ավելի հաճախ, քան նրանք, ովքեր աջակցում էին Հարիսին, ասում էին, որ բանավեճերը ստիպել են վերանայել իրենց կարծիքը։
Իսկ The New York Times-ը գրում է. «Այս գիշեր նոր հանգրվան է արձանագրվել։ Այն պահից սկսած, երբ նախագահ Բայդենը դուրս եկավ մրցապայքարից և հուլիսի 21-ին իր աջակցությունը հայտնեց Հարիսին, Դեմոկրատների ActBlue միջոցների հավաքագրման հարթակում հավաքվել է ավելի քան 1 միլիարդ դոլար»։
The Guardian-ը, շարունակելով բանավեճի թեման, գրում է. «Թրամփը հրաժարվում է պատասխանել՝ արդյոք ուզում է, որ Ուկրաինան հաղթի։ Դոնալդ Թրամփը բանավեճերի ընթացքում խուսափեց ուղիղ հարցից, թե արդյոք նա ցանկանում է Ուկրաինայի հաղթանակը Ռուսաստանին դեմ հակամարտության մեջ, ինչը ուժեղացնում է մտավախությունները, որ Թրամփի երկրորդ պաշտոնավարման ժամանակ ԱՄՆ-ը կարող է դադարեցնել ռազմական աջակցությունը Կիևին: Ուղիղ հարցին՝ արդյոք նա ցանկանում է, որ Ուկրաինան հաղթի, Թրամփը չպատասխանեց և ասաց պարզապես. «Ես ուզում եմ, որ պատերազմը դադարի»: Թրամփը կենտրոնացավ մարդկային զոհերի վրա՝ հայտարարելով, որ «միլիոնավոր մարդիկ» են մահանում: Այդ թիվը ոչ մի երկիր կամ միջազգային կազմակերպություն չի հաստատել:
Նա նաև նշեց, որ ընտրվելու դեպքում բանակցություններ կսկսի նախքան նախագահ դառնալը և ավելացրեց, որ ԱՄՆ-ը «խաղում է Երրորդ համաշխարհային պատերազմի հետ»: Քամալա Հարիսը անմիջապես արձագանքեց նրա հայտարարություններին՝ ասելով, որ եթե Թրամփը լիներ նախագահը պատերազմի սկզբին, ապա «Պուտինը նստած կլիներ Կիևում և կնայեր մնացած Եվրոպային», և որ այդ դեպքում ռուս նախագահը կհարձակվեր նաև Լեհաստանի վրա: «Ինչո՞ւ չեք պատմում այստեղ՝ Փենսիլվանիայում ապրող 800,000 լեհ-ամերիկացիներին, թե որքան արագ եք պատրաստվում զիջել հանուն այն, ինչ դուք համարում եք բարեկամություն մի մարդու հետ, ով, ինչպես հայտնի է, դիկտատոր է և կուտի ձեզ ճաշին», – ասաց Հարիսը: Թրամփի հայտարարությունները վերակենդանացնում են Կիևի մտահոգությունները, որ նա կարող է դադարեցնել ռազմական և տնտեսական օգնությունը Ուկրաինային, եթե կրկին ընտրվի: Թրամփի խորհրդականներն արդեն նշել են, որ աշխատում են խաղաղության համաձայնագրի վրա, որը Ուկրաինան ստիպված կլինի ընդունել մինչև Թրամփի իշխանության գալը 2024 թվականի հունվարին: Հարիսը նշեց, որ Թրամփի խաղաղության ծրագիրը պարզապես Մոսկվային զիջելու քայլ է. «Ես կարծում եմ, որ պատճառը, թե ինչու է Դոնալդ Թրամփը ասում, որ այս պատերազմը կավարտվի 24 ժամվա ընթացքում, այն է, որ նա պարզապես կհանձնվի… Իսկ մենք, ամերիկացիներս, այդպիսին չենք», – ասաց Հարիսը»:
Politico-ի մեկնաբան Ջեֆ Գրինֆիլդը «Սա Դոնալդ Թրամփի երեկոն էր՝ իր ամենավատ իմաստով» հոդվածում իր հերթին մեկնաբանելով Թրամթ-Հարիս բավնավեճը, գրում է, որ ակնհայտ է, որ այս դիմակայությունում հաղթողը Քամալա Հարիսն էր: Ահա թե ինչ կարելի է սպասել հետագայում: Բուն էությամբ, բանավեճից կարելի է երեք հիմնական եզրակացություն անել. առաջինը՝ Հարիսն ստացել է մեծ օգուտ: Երկրորդը՝ Թրամփը հաստատեց իր ամենահակասական կասկածները բոլոր այն մարդկանց մոտ, ովքեր նրա կողքին չեն: Իսկ երրորդ եզրակացությունը դեռ պետք է պարզվի. եթե Թրամփը քաղաքական որևէ վնաս չկրի այս բանավեճերից, ապա դա նշանակում է, որ նա ավելի անխոցելի է քաղաքականության ավանդական հոսանքների նկատմամբ, քան մենք պատկերացնում էինք: Հարիսը հստակ գիտեր, թե որ հարցերն է ուզում բարձրացնել, և նա դրանք շատ լավ ձևով ներկայացրեց: Այնքան լավ, որ Թրամփի թիմը կարող էր կասկածել, որ նա գաղտնի հեռուստաուղեցույց օգտագործել է: Նա բազմիցս պատմեց իր ծրագրերի մասին՝ կապված բնակարանի գների նվազեցման, երիտասարդ ծնողների հարկային արտոնությունների մասին, և ի դեպ, լսե՞լ եք, որ նա չի պատրաստվում արգելել հիդրավլիկ ճեղքումն ու զենքի սեփականությունը: Բայց միգուցե ավելի տպավորիչ էր այն, որ Հարիսը այս երեկոն Թրամփի համար վատթարագույն դարձրեց: Թրամփին թակարդը գցելու նպատակով, նրա արշավը օգտագործեց մի շարք հնարքներ՝ վստահ լինելով, որ Թրամփը չի կարողանա զերծ մնալ դրանցից: Եվ Թրամփը ոչ միայն ընկավ այդ թակարդները, այլև բերեց իր սեփականները, որոնց վրա նա նորից ու նորից սայթաքեց: Դա նման էր նրան, թե ինչպես է Լյուսին գալիս մի քանի ֆուտբոլային գնդակներով, որ Չարլի Բրաունը փորձի հարվածել դրանց, իսկ Չարլին իր հերթին բերում է ավելի շատ գնդակներ՝ ավելի մեծ ազդեցություն ստեղծելու համար: Այն փաստը, որ Թրամփն ավելի շատ ժամանակ ուներ խոսելու համար, ամենայն հավանականությամբ, դժգոհություն չի առաջացնի Հարիսի ճամբարում: Ամենայն հավանականությամբ, նրանք նույնիսկ նրան շատ ավելի ժամանակ կտային: Հարիսը շատ լավ գիտեր, թե ինչ է սպասվում, երբ ծաղրում էր Թրամփին՝ ասելով, որ նրա հանդիպումներից մարդիկ «հեռանում են ձանձրույթից և հոգնածությունից»: Նա գիտեր, որ Թրամփը չի կարողանա զերծ մնալ պնդելուց, որ իր ամբոխները մեծ են, և որ նա ստիպված է իր աջակիցներին վճարել՝ ներկա գտնվելու համար: Բայց նույնիսկ Հարիսի թիմը չէր կարող պատկերացնել, որ Թրամփը միանգամից կվերադառնա «միլիոնավոր ու միլիոնավոր» անօրինական միգրանտների մասին խոսելու և պնդելու, որ նրանք «շների ու կատուների են ուտում»: (Ինչպես կասեր սպորտային մեկնաբան Ուորներ Վուլֆը՝ «Դուք կարող էիք ձեր հեռուստացույցները հենց այդ պահին անջատել»)։
Ավելի լայն առումով, Քամալա Հարիսը կանխատեսեց, որ Թրամփը կդիմի իր «Դոնալդի լավագույն հարվածներին»: Նա ցանկանում է համոզել երկիրը անցնել Թրամփի էջը, և հենց որ Հարիսն ասաց, որ Թրամփը «հեռացրել է 81 միլիոն ընտրողին», տեսավ, թե ինչպես Թրամփը ընկավ 2020 թվականի «գողացված ընտրությունների» մասին վեճերի փոսը:
Նա գրեթե առաջարկեց Թրամփին հայտարարել Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև զարմանալի չեզոքություն, ապա նշեց, որ եթե Թրամփը լիներ իշխանության, Պուտինը արդեն նստած կլիներ Կիևում և նայում դեպի Լեհաստան: Փենսիլվանիայում ապրում են հարյուր հազարավոր լեհական ծագում ունեցող ամերիկացիներ, ինչը էլ ավելի ազդեցիկ էր: Նա գերազանցեց Թրամփին հենց բանավեճի սկզբում՝ մոտենալով նրան և սեղմելով նրա ձեռքը: Նա հաստատ չէր վախենում փոքր երևալ Թրամփի կողքին: Բանավեճերի ընթացքում նա բազմիցս հայացքներ նետեց Թրամփի վրա, մինչդեռ Թրամփը համառորեն նայում էր առաջ: Սա հիմնական տարբերություններից մեկն էր Թրամփի և Ջո Բայդենի բանավեճերի միջև, երբ Բայդենը հաճախ թուլացած տեսք ուներ էկրանին: Թրամփի կողմնակիցները կարող են գնահատել այս բանավեճերը՝ իրենց խիստ քննադատությամբ՝ ուղղված հաղորդավարներին, որոնք բազմիցս ստուգում էին Թրամփի փաստերը, բայց ոչ Հարիսի: Այս անհավասարությունը մասամբ կարող է բացատրվել այն փաստով, որ թեկնածուների կողմից ներկայացված սուտը անհավասարաչափ էր, բայց ճիշտ է նաև, որ ABC-ի հաղորդավարներ Դեյվիդ Մյուրն ու Լինսի Դևիսը չստուգեցին, թե ինչու է Հարիսը փոխել իր կարծիքը մի շարք առանցքային հարցերի շուրջ: Դուք կհասկանաք, թե որքան վատ են Հանրապետականները գնահատել այս իրավիճակը, եթե սենատորների ու ներկայացուցիչների խումբը սկսի քննարկել, թե ինչպես փոխարինել թեկնածուին առաջադրման գործընթացից հետո: Բայց ոչ, Թրամփը չի հեռանում Հանրապետականների ցուցակից: Նրա վերահսկողությունն ամբողջական է կուսակցության նկատմամբ, և նույնիսկ անհաջող բանավեճերից հետո նա դեռևս մեծ շանսեր ունի վերադառնալ Սպիտակ տուն: