Իսրայելը Պատերազմ Է Հայտարարում Ողջ Աշխարհին

Երուսաղեմում անտեսում են հունվարին ՄԱԿ-ի միջազգային դատարանի կողմից տրված նախազգուշացումը, որ Իսրայելը պետք է ավելի լավ պաշտպանի Գազայի հատվածի քաղաքացիական բնակչությանը, տրամադրի ավելի շատ մարդասիրական օգնություն, այլ ոչ թե ցեղասպանություն կազմակերպի այնտեղ։

Քրիստոֆ Ռյույտեր

Գերմաներենից հայերեն թարգմանությամբ ներկայացնում ենք Քրիստոֆ Ռյույտերի խմբագրական հոդվածը Der Spiegel-ում՝ «Պատերազմ՝ համաշխարհային կարգին»

Լիբանանում UNIFIL առաքելության վրա հարձակումները պատահականություն չեն։ Իսրայելը պայքարում է ոչ միայն իր հակառակորդների, այլեւ միջազգային իրավակարգի դեմ։

Արդեն մի քանի օր է, ինչ Իսրայելը զրահատեխնիկայով հարձակվում է Միավորված ազգերի կազմակերպության UNIFIL խաղաղապահ առաքելության վրա Լիբանանում, քանի որ այն կատարում է ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի որոշումը։ Նախ, «Մերկավա» մարտական տանկը կրակել է UNIFIL-ի գլխավոր գրասենյակի պահակային աշտարակի վրա՝ վիրավորելով երկու զինծառայողների։ Ուրբաթ օրը երկու Շրի-լանկացի «կապույտ գլխարկներ» ծանր վիրավորվել են, իսկ կիրակի օրը 15 մարդ վիրավորվել է, երբ երկու զրահամեքենա նախ քանդել են UNIFIL-ի բազայի դռները սահմանազատման գծում, ապա կրակել են ծխային ռումբերով։

Իսրայելի վարչապետ Բինյամին Նեթանյահուն դիմել է ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերրիշին, որ հնարավորինս շուտ դուրս բերի «կապույտ գլխարկների» ուժերը, քանի որ նրանց ներկայությունը երկրին վերածել է կենդանի վահան ահաբեկչական խմբավորման համար։ «Մարդկայինկորուստ», որը կարող է առաջանալ ՄԱԿ-ի զինծառայողների վիրավորումից կամ մահից, «նեղություն է պատճառում» և ցանկալի էր կանխել։ Ասում է մարդ, ով հրամաններ է տալիս կրակ բացելու։

Այն փաստը, որ «Լիբանանում ՄԱԿ-ի ժամանակավոր ուժերը» միաձայն լիազորվել են ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհրդի կողմից հետևել հրադադարի պահպանմանը Իսրայելի և «Հեզբոլլայի» միջև, ռազմական տեղաշարժերին հետևել և տեղեկացնել ՄԱԿ-ի բարձրագույն մարմնին, նշանակություն չունի։ Այն որ նրանց վրա հարձակումը կլինի միջազգային հումանիտար իրավունքի լուրջ խախտում, նույնպես նշանակություն չունի։ Եվ այն, որ ի դեպ, գլխավոր քարտուղարը չի ունենալու լիազորություն 10,000 խաղաղապահ ուժի դուրսբերման հրաման տալու՝ նույնպես չարժե քննարկման առարկա դարձնել։

Պատահականություն է, որ դեռևս UNIFIL-ի ոչ մի զինծառայող չի մահացել իսրայելական հարձակումների արդյունքում։ Բայց այն, ինչ Նեթանյահուն արտահայտեց իր կիրակի օրվա ելույթում, որը լի էր կարեկցող ափսոսանքով, համաշխարհային կարգի դեմ պատերազմիհայտարարություն է։ Դրան գումարվում են Իսրայելի վերջին ամիսների գործողությունները այն հաստատությունների դեմ, որոնք պետք է ապահովեն այս կարգի կանոնների պահպանումը։

Իսրայելի իրականացրած պատերազմների աղմուկի մեջ` ավիահարվածներ Լիբանանին, Սիրիային, Եմենին, Արևմտյան ափին և Գազայում՝  հեշտ է մոռանալ, որ իր վերջին ելույթում ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում Նեթանյահուն միջազգային հաստատություններին ընդգրկել է «յոթ ճակատներից» մեկում, որոնց դեմ Իսրայելը այժմ ստիպված է մարտնչել։

Երուսաղեմում անտեսում են հունվարին ՄԱԿ-ի միջազգային դատարանի կողմից տրված նախազգուշացումը, որ Իսրայելը պետք է ավելի լավ պաշտպանի Գազայի հատվածի քաղաքացիական բնակչությանը, տրամադրի ավելի շատ մարդասիրական օգնություն, այլ ոչ թե ցեղասպանություն կազմակերպի այնտեղ։ Իսրայելի նախարարների կաբինետը կրկին բարձրացրել է գաղափարը, թե ինչպես պետք է սովամահ անեն Գազայի բնակչությանը։ Այն փաստը, որ 400,000 մարդ պատերազմական գործողությունների գոտում կտրված է արտաքին աշխարհից, մտնում է նախկին ազգային անվտանգության խորհրդական Գիորգ Էյլանդի պլանների մեջ, որը նախորդ տարվա աշնանը առաջարկել էր հիվանդություններ տարածել Գազայում, «քանի որ դա մոտեցնում է մեզ մեր նպատակին»։

ՄԱԿ-ի միջազգային դատարանի բազմակիդիմումները, որ Երուսաղեմի Արևմտյան ափը և Գազայի հատվածը օկուպացված տարածք են, որոնք խախտում են միջազգային իրավունքը և պետք է էվակուացվեն իսրայելական զինվորականների կողմից, Երուսաղեմում մերժվել են։ Բոլոր թշնամիներ կամ նույնիսկ ահաբեկչական կազմակերպություններ են․ Իսրայելական պառլամենտը, Քնեսեթը, կանգնած են այն եզրին, որ պաղեստինյան մարդասիրական կազմակերպությունը՝ UNRWA-ն, հայտարարենահաբեկչական կազմակերպություն՝ ՀԱՄԱՍ-ի հետմեկտեղ։ Գազայի հատվածում ավելի քան երկու միլիոն սովահարների համար ամենակարևոր օգնության շրջանառությունը այլևս չի կարող աշխատել Իսրայելում։

▪️Ինչ վերաբերում է Գերմանիային, այն փորձում է խուսափել, ավել կամ պակաս չափով։ Այսպես, երբ իսրայելական տանկը կրակել է UNIFIL-ի գլխավոր գրասենյակի պահակային աշտարակի վրա, բունդեսթագի պատգամավորները բունդեսվերից տեղեկություն են ստացել, որ աշտարակը վնասվել է «Իսրայելի և «Հեզբոլլայի» միջև տեղի ունեցած մարտերի ժամանակ»։ Բայց «Հեզբոլլան» կրակ չի վարում UNIFIL-ի գլխավոր գրասենյակից։ Տանկի հետախույզն էլ չի ընկել պատահաբար՝ դա եղել է նպատակաուղղված կրակ։

Լեհաստանի կողմից նախաձեռնված այս հարձակումների դեմ բողոքի հռչակագրին, որինաջակցել են Ֆրանսիան, Իսպանիան և Իտալիան, Գերմանիան միացել է միայն մի քանի ժամ անց։ Այն հեռու է մնացել Գուտերրիշի աջակցությանը նվիրված հայտարարությունից, որը ստորագրել են 104 պետություններ։ Հնարավոր է, Գերմանիան չի կարող լինել «ՄԱԿ-ի անսասան հենարան», ինչպես ասվում է 2027 թվականից Անվտանգության խորհրդի Գերմանիայի անդամակցության քարոզչական տեքստում։ Գերմանական քաղաքական գործիչները գնահատում են բնական աղետները։ Կարելի է օգնել և, ամենակարևորը, արտահայտել կարեկցանք այն մասին, թե ինչ սարսափ է հասցնում անխուսափելին։ Բայց Իսրայելի  գործողությունները չեն կարող համարվել երկրաշարժ կամ ջրհեղեղ։ Միջազգային հումանիտար իրավունքի հատվածական հիշատակումները մնում են անտեսված, մինչդեռ կանցլեր Օլաֆ Շոլցը հաստատում է Իսրայելին զենքերի մատակարարումը (ներառյալ «Մերկավա» տանկերի համար շարժիչները, որոնք կրակել են UNIFIL-ի վրա) և միայն Իրանը նախազգուշացնում է «ապահովության էսկալացիայի» մասին։

Համաշխարհային կարգը՝ խոցելի ձևակերպում է։ Ոչ մի պետություն միայնակ չի կարող ապահովել դրա պահպանումը, բայց այն աջակցվում է ազգերի համաձայնությամբ ընդունելու դրա կանոնները։ Բոլոր երկրների համաձայնությամ։ Կարգ, որը բոլորի համար չի կիրառվում հավասարապես, շուտով այլևս չի կիրառվի որևէ մեկի հանդեպ։

Աղբյուրը՝ spiegel կայքից։

թարգմանեց՝

Արայիկ Մկրտումյանը