Մերձավոր Արևելքի ինստիտուտի վերլուծաբան Չարլզ Լիստերի խոսքով, տարիներ շարունակ հակամարտող կողմերի միջև աննշան տարածքային փոփոխություններից հետո, այս մարտերը կարող են «շատ նշանակալից և հնարավոր է որոշիչ լինել», եթե Սիրիայի կառավարական զորքերը չկարողանան պահել իրենց դիրքերը։
Associated Press
13-ամյա քաղաքացիական պատերազմը Սիրիայում կրկին արագություն է հավաքում ապստամբների անսպասելի հարձակման շնորհիվ Ալեպպոյի վրա՝ Սիրիայի ամենախոշոր քաղաքներից մեկը և հնագույն առևտրային կենտրոն։ Այս հարձակումը պատերազմում 2016 թվականից ի վեր ամենահզորներից մեկն է, որի ապակայունացնող հետևանքները դուրս են գալիս երկրի սահմաններից։
Ինչո՞ւ են Հալեպի մարտերը կարևոր
Մարտական գործողությունների ակտիվացումը Մերձավոր Արևելքում բռնության նոր ճակատ է ավելացրել, այն դեպքում, երբ ԱՄՆ-ի աջակցությամբ Իսրայելն պայքարում է Գազայում «ՀԱՄԱՍ»-ի և Լիբանանում «Հեզբոլլահ»-ի հետ, որոնք երկուսն էլ կապված են Իրանի հետ։
ԱՄՆ-ի վերջին դեսպան Ռոբերտ Ֆորդը մատնանշել է Իսրայելի ամիսներ տևած հարվածները Սիրիայի և «Հեզբոլլահ»-ի թիրախներին, ինչպես նաև այս շաբաթ Իսրայելի և «Հեզբոլլահ»-ի հրադադարի դադարեցումը՝ որպես գործոններ, որոնք թույլ են տվել Սիրիայի ապստամբներին առաջ շարժվել։
Մերձավոր Արևելքի ինստիտուտի վերլուծաբան Չարլզ Լիստերի խոսքով, տարիներ շարունակ հակամարտող կողմերի միջև աննշան տարածքային փոփոխություններից հետո, այս մարտերը կարող են «շատ նշանակալից և հնարավոր է որոշիչ լինել», եթե Սիրիայի կառավարական զորքերը չկարողանան պահել իրենց դիրքերը։ Լիստերի խոսքով՝ վտանգ կա, որ «Իսլամական պետության» զինյալները կօգտվեն այս հնարավորությունից։ Ֆորդի կարծիքով՝ Հալեպի մարտերը ավելի ապակայունացնող կլինեն, եթե ներքաշեն Ռուսաստանին և Թուրքիային, որոնցից յուրաքանչյուրը սեփական շահերն ունի Սիրիայի ծանր մարտերի մեջ։
Ի՞նչ է հայտնի Հալեպի հարձակումը գլխավորող խմբավորման մասին
ԱՄՆ-ն և ՄԱԿ-ը Հալեպի հարձակումը գլխավորող ընդդիմադիր ուժերին վաղուց համարում են հատկապես «Հայաթ Թահրիր ալ-Շամ» խմբավորմանը, որպես ահաբեկչական կազմակերպություն։ Դրա առաջնորդ Աբու Մուհամմադ ալ-Ղոլանին 2011-ին, Սիրիայում պատերազմի առաջին ամիսներին, եղել է «Ալ-Քաիդա»-ի սիրիական ստորաբաժանման ղեկավարը։ Վերջին տարիներին Ղոլանին և «Հայաթ Թահրիր ալ-Շամ»-ը փորձել են վերակազմավորվել՝ կենտրոնանալով իրենց վերահսկողության տակ գտնվող տարածքներում քաղաքացիական կառավարման առաջխաղացման վրա, նշում է Վաշինգտոնի Մերձավոր Արևելքի քաղաքականության ինստիտուտի գիտաշխատող Ահարոն Զելինը։
2016-ին խմբավորումը խզեց կապերը «Ալ-Քաիդա»-ի հետ։ Ղոլանին իր տարածքում վերացրեց որոշ ծայրահեղական խմբեր և ավելի հաճախ ներկայանում է որպես այլ կրոնների պաշտպան։ Մասնավորապես, անցած տարի նա առաջին անգամ տարիներ անց Իդլիբում քրիստոնեական պատարագ թույլատրեց։
Զելինի խոսքով՝ 2018-ին Թրամփի վարչակազմը ընդունեց, որ այլևս ուղղակի հարձակումներ չի իրականացնում Ղոլանի դեմ։ Սակայն «Հայաթ Թահրիր ալ-Շամ»-ը թույլ է տվել որոշ հետախուզման ենթակա զինված խմբերի շարունակել գործել իր տարածքում և, ըստ տեղեկությունների, 2022-ին կրակել է ամերիկյան հատուկ ջոկատների ուղղությամբ։
Ի՞նչ է հայտնի Հալեպի պատերազմի պատմության մասին
Հազարամյակներ շարունակ Ալեպպոն եղել է առևտրի և կայսրությունների խաչմերուկում՝ դառնալով Մերձավոր Արևելքի առևտրի և մշակույթի կենտրոններից մեկը։ Պատերազմից առաջ Հալեպում բնակվում էր 2.3 միլիոն մարդ։ 2012-ին ապստամբները գրավեցին քաղաքի արևելյան հատվածը։
2016-ին կառավարական զորքերը ռուսական օդային հարվածների աջակցությամբ պաշարեցին քաղաքը։ Ռուսական ռումբերը, հրթիռները և «բարելային ռումբերը»՝ վառելիքով կամ մետաղներով լցված պայթուցիկ տարաները, մեթոդաբար ոչնչացնում էին թաղամասերը։ Նույն տարում ապստամբները հանձնում են Հալեպը՝ սոված և պաշարված վիճակում։
Այս տարի, անկախ մոնիթորինգի խմբի տվյալներով, Հալեպի վրա իսրայելական օդային հարվածները հարվածել են «Հեզբոլլահ»-ի զենքի պահեստներին և սիրիական զորքերին, ինչպես նաև այլ թիրախներին։
Աղբյուրը՝
https://apnews.com/article/syria-hts-assad-aleppo-fighting-2be43ee530b7932b123a0f26b158ac22
Թարգմանեց՝
Արայիկ Մկրտումյանը