Այնուամենայնիվ, բացի մտադրությունների հայտարարություններից, եվրոպական մայրաքաղաքները դեռևս միջոցներ չեն գտել՝ ավելացնելու Կիևի աջակցությունը և նրա ճակատագիրը իրենց ձեռքը վերցնելու։
Le Monde-ը գրում է, որ եվրոպացիները երբեք այսքան սեղմված չեն եղել Վլադիմիր Պուտինի և Դոնալդ Թրամփի միջև, ինչպես որ հիմա է
Եվրոպացիները խոստանում են 2025 թվականին կանգնել Ուկրաինայի կողքին Ռուսաստանի դեմ։ Սակայն իրականում նրանք երբեք այսքան սեղմված չեն եղել Վլադիմիր Պուտինի և Դոնալդ Թրամփի միջև։
Առաջինը փորձում է հասնել առավելության երկրի արևելքում, որտեղ նրա զորքերը առաջ են շարժվում, բայց չեն կարողանում իրական բեկում ապահովել։ Երկրորդը նպատակ ունի որքան հնարավոր է շուտ ավարտել հակամարտությունը, թեև, ինչպես երևում է, ի վիճակի չէ դա անել «24 ժամում», ինչպես խոստացել էր նախընտրական արշավի ընթացքում։
▪️Նորընտիր նախագահի պաշտոնը ստանձնելու օրվան՝ 2025 թվականի հունվարի 20-ին, մնացել է չորս շաբաթից էլ պակաս, և ոչինչ չի հուշում, որ եվրոպական մայրաքաղաքները կարող են զսպել պոպուլիստ առաջնորդի իշխանության վերադարձի ազդեցությունը։ Դեկտեմբերի 19-ին Ռուսաստանի նախագահը հայտարարեց, որ պատրաստ է հանդիպել նրա հետ «ցանկացած ժամանակ»։ Իհարկե, եվրոպական առաջնորդները ավելի ու ավելի հաճախ են հանդիպումներ անցկացնում տարբեր ձևաչափերով (ԵՄ, ՆԱՏՕ, Վեյմարյան եռանկյունի, Հյուսիսային Եվրոպա և այլն)։ Նրանք խոստացել են շարունակել աջակցությունը Կիևին և նույնիսկ ուժեղացնել այն, եթե հանրապետական նախագահը որոշի կրճատել ԱՄՆ ռազմական օգնությունը՝ փորձելով ստիպել Վլադիմիր Զելենսկուն նստել բանակցությունների սեղանի շուրջ։
Հակամարտության գրեթե երեք տարիների ընթացքում մայրցամաքի համար խաղադրույքները չափազանց բարձր են։ ԵՄ 27 անդամ երկրները և նրանց հարևանները, ինչպիսիք են Մեծ Բրիտանիան և Նորվեգիան, գիտակցում են, որ եվրոպական անվտանգությունը Ուկրաինայի անվտանգությունից ավելի մեծ կախվածություն ունի, քան երբևէ։ Այս գիտակցումը ակնհայտ էր հատկապես այն երկրներում, որոնք գտնվում են ճակատի գծին մոտ, ինչպիսիք են Լեհաստանը և Բալթյան երկրները։ Այն ավելի ակնհայտ դարձավ հակամարտության զարգացման ընթացքում, նույնիսկ այն երկրներում, որոնք հեռու են ճակատից։ Այնուամենայնիվ, բացի մտադրությունների հայտարարություններից, եվրոպական մայրաքաղաքները դեռևս միջոցներ չեն գտել՝ ավելացնելու Կիևի աջակցությունը և նրա ճակատագիրը իրենց ձեռքը վերցնելու։ Իսկ հրադադարի, որը դեռ հեռու է, դեպքում նրանք տարաձայնություններ ունեն այն «անվտանգության երաշխիքների» վերաբերյալ, որոնք պետք է առաջարկվեն Կիևին՝ նոր ռուսական հարձակումը կանխելու համար։ Խոսքը կարող է վերաբերվել թե՛ ցամաքային զորքեր ուղարկելուն, թե՛ Ուկրաինային ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու հրավեր ուղարկելուն։
Եվրոպական անգործության երեք պատճառները
Առաջին պատճառը կապված է հենց եվրոպացիների հետ։ Նրանց հավաքական միասնությունը շարունակում է մնալ ուժեղ, չնայած Հունգարիայի վարչապետ Վիկտոր Օրբանի և Սլովակիայի վարչապետ Ռոբերտ Ֆիցոյի մեկուսացված նախաձեռնություններին։ Սակայն որոշ մայրցամաքային կառավարությունների, հատկապես Ֆրանսիայում Ազգային ժողովի լուծարումից հետո և Գերմանիայում 2025 թվականի փետրվարին սպասվող ընդհանուր ընտրությունների նախօրեին, թուլությունը խանգարում է համարձակ որոշումների կայացմանը։
Երկրորդ պատճառը Դոնալդ Թրամփի մտադրությունների անորոշությունն է։ Բացի նախընտրական մի քանի կարգախոսներից, գրեթե ոչինչ հայտնի չէ այն մասին, թե ԱՄՆ հաջորդ նախագահը ինչ է մտադիր անել ռուս-ուկրաինական հակամարտության հետ կապված։ Եվրոպական պաշտոնյաները ուշադիր ուսումնասիրում են հաջորդ հանրապետական վարչակազմի նշանակումները, սակայն վերջնական եզրակացություններ դեռևս չեն կարող անել։ Առաջին նախագահության փորձից հոգնած՝ նրանք անհանգստանում են Սպիտակ տան ապագա ղեկավարի անկանխատեսելիությունից։
Երրորդ պատճառը Եվրոպայում հստակության բացակայությունը վերաբերում է հենց Վլադիմիր Պուտինին։ Մինչ այժմ Ռուսաստանի նախագահը խաղարկում է էսկալացիայի քարտը՝ օգտագործելով հյուսիսկորեացի զինվորներ և իրանական զենք, ինչպես նաև Չինաստանի աջակցությունը՝ Ռուսաստանի ռազմական տնտեսությունը պահպանելու համար։ Սակայն Սիրիայում Բաշար Ասադի անկումը ցույց է տալիս Կրեմլի ռազմատենչ ռազմավարության սահմանափակությունը։
Արևմտյան երկրները՝ եվրոպացիների գլխավորությամբ, սխալ կլիներ, եթե շատ արագ թուլացնեն իրենց զգոնությունը՝ թե՛ հոգնածությունից, թե՛ Թրամփին հաճոյանալու ցանկությունից։ Նորընտիր նախագահի սիրելի մեղեդին հրադադարի և բանակցությունների մասին կարող է ձեռնտու լինել Պուտինին՝ մայրցամաքի անվտանգության հաշվին։ Կիևի հետ առավել սերտ կապեր ունեցող եվրոպացիների կարծիքով՝ այս պլանը չպետք է թույլ տա Ռուսաստանի նախագահին դուրս գալ հակամարտությունից հաղթողի կերպարով, օրինակ՝ այն սառեցնելով, երբ Կրեմլի ղեկավարի ռազմավարական պարտությունը արդեն ակնհայտ է։ Ռուսաստանը զբաղեցնում է Ուկրաինայի գրեթե 20%-ը, բայց Շվեդիան և Ֆինլանդիան անդամակցել են ՆԱՏՕ-ին։ Բալթիկ ծովը դաշինքի վերահսկողության տակ է ավելի քան երբևէ։ Սև ծովը կտրված է աշխարհից, քանի որ Միջերկրական ծով տանող անցումը փակ է ռուսական ռազմական նավերի համար։ Արևմտյան պատժամիջոցները աստիճանաբար քայքայում են Ռուսաստանի տնտեսությունը։
Հետևաբար, նախքան Դոնալդ Թրամփի առաջարկած բանակցություններին շտապելը, եվրոպացիները պետք է հասկանան, թե որքան երկար կարող է Վլադիմիր Պուտինը շարունակել ռազմական գործողությունները Ուկրաինայում։
Աղբյուրը՝
https://www.lemonde.fr/en/opinion/article/2024/12/26/europe-is-more-than-ever-caught-between-putin-and-trump_6736462_23.html
Թարգմանեց՝
Արայիկ Մկրտումյանը