Շատ դաշնակիցներ անակնկալի եկան անցած շաբաթ, երբ Պենտագոնը հանկարծակի հրամայեց դադարեցնել Ուկրաինային հակաօդային պաշտպանության և մահացու զենքի մատակարարումները։ Այնուհետև այս շաբաթ Թրամփը կտրուկ փոխեց իր դիրքորոշումը և խոստացավ նոր հակաօդային պաշտպանության միջոցներ տրամադրել ծանր դրության մեջ հայտնված ուկրաինական զորքերին՝ հայտարարելով, թե ինքը արդեն «զզվել է Վլադիմիր Պուտինի սրիկայություններից»։
Politico
Եվրոպայում ԱՄՆ-ի դաշնակիցները մտահոգված են, որ ամերիկյան աջակցությունն Ուկրաինային անկայուն է, և որ Թրամփի վարչակազմը կկրճատի իր ռազմական ներկայությունը մայրցամաքում։Ուկրաինայի եվրոպացի դաշնակիցները վերջապես լսեցին նախագահ Դոնալդ Թրամփից մի խիստ ուղերձ՝ ուղղված Ռուսաստանին, որի հույսով իրենք երկար ժամանակ էին սպասում։ Բայց նրանք նրան չեն հավատում։
Եվրոպական մայրաքաղաքներում տիրում է շոկիմ թնոլորտ՝ կապված Ուկրաինայի նկատմամբ ԱՄՆ վարչակազմի վերջին կտրուկ շրջադարձի և Պենտագոնում որոշումների կայացման անկանոնության հետ։ Արդյունքում կառավարությունները փորձում են պատրաստ լինել միաժամանակ մի քանի հնարավոր սցենարների՝ ինչը բարդացնում է որևէ կայուն ռազմավարություն մշակելը Ուկրաինայի հարցում, քանի որ Թրամփի արտաքին քաղաքականությունը կարծես առաջնորդվում է քմահաճույքներով։ Օրինակ, Թրամփը կարող է մի պահ խստացնել իր կեցվածքը Ռուսաստանի նկատմամբ, այնուհետև նորից դադարեցնել զենքի մատակարարումները Ուկրաինային կամ նույնիսկ դուրս բերել ամերիկյան զորքերը, որոնք պաշտպանում են Եվրոպան։
«Ոչինչ այլևս չի զարմացնում, պետք է պատրաստ լինենք ամեն ինչի», — ասել է ՆԱՏՕ-ի անդամ երկրիմի դիվանագետ։ Շատ դաշնակիցներ անակնկալի եկան անցած շաբաթ, երբ Պենտագոնը հանկարծակի հրամայեց դադարեցնել Ուկրաինային հակաօդային պաշտպանության և մահացու զենքի մատակարարումները։ Այնուհետև այս շաբաթ Թրամփը կտրուկ փոխեց իր դիրքորոշումը և խոստացավ նոր հակաօդային պաշտպանության միջոցներ տրամադրել ծանր դրության մեջ հայտնված ուկրաինական զորքերին՝ հայտարարելով, թե ինքը արդեն «զզվել է ՎլադիմիրՊուտինի սրիկայություններից»։ Սակայն դեռ հստակ չէ՝ արդյոք այս խոսքերն ուղեկցվելու են իրական գործողություններով։
Խճճվածության հիմնական պատճառներից մեկն էլ Վաշինգտոնից եկող տեղեկատվության պակասն է։Ուկրաինացի պաշտոնյաները փորձում են կապ հաստատել պաշտպանության նախարար Ռուստեմ Ումերովի և նորանշանակ ամերիկացի պաշտպանության նախարար Փիթ Հեգսեթի միջև՝ սկսած հուլիսի 1-ից, երբ առանց որևէ նախազգուշացման դադարեցվեցին Ուկրաինային ուղարկվելիք հակաօդային և բարձր ճշգրտության զենքերի մատակարարումները։ Սակայն երկու աղբյուրների համաձայն, որոնք ծանոթ են այդ ջանքերին, Հեգսեթի աշխատակազմը դեռ չի համաձայնել անգամ հեռախոսազրույցի։ Մի եվրոպացի պաշտոնյայի խոսքով՝ «դժվար է հասկանալ՝ ինչ է տեղի ունենում» Թրամփի վարչակազմի ներսում, հատկապես երբ «Թրամփն ավելի հետևողական է հնչում Ուկրաինայի աջակցության հարցում», մինչդեռ Պենտագոնի ղեկավարությունը կարծես լրիվ այլ դիրքորոշում ունի։ Խնդիրը միայն Ուկրաինային զենք մատակարարելու հարցը չէ՝ եվրոպական մայրցամաքն անհանգստացած է նաև ավելի լայն՝ ռազմավարական փոփոխություններով։
ՆԱՏՕ-ի բազմաթիվ դաշնակիցների համար տեսանելի է մի մեծ վախ՝ կապված ամերիկյան զորքերի Եվրոպայում տեղակայման հնարավոր վերանայման հետ։ Եթե ԱՄՆ-ը զգալիորեն կրճատի իր ռազմական ներկայությունը Եվրոպայում, դա դժվարություն կստեղծի՝ երկարաժամկետ հեռանկարում հակազդելու ռուսական ագրեսիային և կանխելու ապագա սպառնալիքները։
Մեկ այլ եվրոպացի պաշտոնյա ասում է, որ «Եվրոպայում տարածված է այն ընկալումը, որ Թրամփի վարչակազմը Ուկրաինայի հարցում գործում է անկազմակերպ կերպով», և որ ՆԱՏՕ-ի մայրաքաղաքներում շատերը պարզապես փորձում են հետևել Վաշինգտոնում փոփոխվող տրամադրություններին։
ԱՄՆ ՊՆ քաղաքական բաժնի ղեկավար Էլբրիջ Քոլբին գլխավորում է Պենտագոնի ուժերի գլոբալ տեղակայման վերանայման գործընթացը, և հայտարարել է, որ իր առաջարկությունները կհրապարակի օգոստոսին։ Հաշվի առնելով նրա այն տեսակետը, որ ԱՄՆ-ը պետք է ուշադրությունը Եվրոպայից տեղափոխի Հնդկա-Խաղաղ օվկիանոսյան տարածաշրջան, եվրոպական դաշնակիցները սպասում են ամերիկյան ուժերի կրճատման։ Այս հարցի շուրջ հարցված ոչ մի պաշտոնյա չկարողացավ նշել որևէ քննարկում Քոլբիի թիմի հետ վերանայման գործընթացի մասին։ Արդյունքում՝ Գերմանիան, Լեհաստանը, Իտալիան և Մեծ Բրիտանիան՝ երկրներ, որոնց տարածքում տեղակայված են ամերիկյան մեծաքանակ ուժեր և զինտեխնիկա, մնում են անտեղյակ իրենց ապագայի վերաբերյալ։
Երեքշաբթի օրը Թրամփը ակնարկեց, որ դժգոհ է Գերմանիայից և Հարավային Կորեայից՝ մասնավորապես ամերիկյան զորքերի տեղակայման բարձր արժեքի պատճառով։ «Մենք 45,000 զինվոր ունենք Հարավային Կորեայում։ Մենք ունենք 45,000 զինվոր Գերմանիայում, ճիշտն ասած՝ 52,000։ Եվ գիտեք՝ սա հսկայական տնտեսական աճ է նրանց համար։ Սա մեծ գումար է նրանց համար և մեծ կորուստ՝ մեզ համար», — ասել է նա նախարարների խորհրդի նիստից առաջ։
Չնայած նրան, որ յուրաքանչյուր վարչակազմ Պենտագոնում վերանայում է ուժերի տեղակայումը, Քոլբիի առանցքային դերը Ուկրաինային ռազմական օգնության չեղարկման մեջ և նրա երկարաժամկետ թերահավատ վերաբերմունքը ԱՄՆ-ի ներկայությանը Եվրոպայում լուրջ մտահոգություններ է առաջացրել Եվրոպայում։Սենատի միջազգային հարաբերությունների կոմիտեի առաջատար դեմոկրատը՝ Նյու Հեմփշիր նահանգից սենատոր Ջին Շահինը, հայտարարել է, որ առաջարկում է տարեկան պաշտպանության քաղաքականության փաթեթում ներառել դրույթներ, որոնք կսահմանափակեն հնարավոր զորքերի կրճատումը։
Որոշ դաշնակիցներ կարծում են, որ պաշտպանության նախարար Փիթ Հեգսեթը հուսալի զրուցակից չէ Ուկրաինայի ռազմավարության կամ ավելի լայն հարցերի՝ ինչպիսին է ԱՄՆ-ի ներկայությունը Եվրոպայում։ Շատերի համար անհասկանալի է, թե որքանով է նա ներգրավված քաղաքական որոշումների ընդունման մեջ, և արդյոք ենթարկվում է Քոլբիին կամ որևէ այլ փորձառու պաշտոնյայի։
«Վարչակազմի քաղաքականությունն անընդհատ անկանխատեսելի է», — նշել է առաջին եվրոպացի պաշտոնյան։ «Սա քաոս է և, անկեղծ ասած, բարձրագույն մակարդակում պատշաճ կառավարման բացակայություն», — ընդգծել է նա։
Այն մի քանի դեպքերը, երբ Հեգսեթը անպատրաստ ներկայացել է դաշնակիցների առաջ, հաջողությամբ չեն ավարտվել։ Դեռ փետրվարին իր առաջին այցի ժամանակ Եվրոպա, նա բարկացրել էր Սպիտակ տանը՝ ՆԱՏՕ-ի պաշտպանության նախարարների առջև ելույթի ժամանակ պահանջելով Ուկրաինայից՝ հրադադարի բանակցություններ սկսելու համար նախապայմաններ ներկայացնել Ռուսաստանին։ Եվրոպական շրջագայության մնացած մասը նա անցկացրել է՝ արդարացնելով իր հայտարարությունները։ Վերջին ամիսներին Հեգսեթի հրապարակային ելույթները սահմանափակվել են։ Նրա պլանավորված ուղևորությունները Մերձավոր Արևելք և Եվրոպա չեղարկվել են Սպիտակ տան կողմից ։ Եվրոպայում նկատվող լարվածությունը և հիասթափությունը հակադրության մեջ են ՆԱՏՕ-ի հունիսյան գագաթնաժողովից հետո առաջացած կարճատև լավատեսության ալիքի հետ, երբ Թրամփը աջակցեց դաշինքի պաշտպանական ծախսերի մեծացմանը և վերազինմանը։ Նախագահի դրական հանդիպումները այլ ղեկավարների հետ և դաշինքի անդամների նկատմամբ ավանդական քննադատությունից հրաժարումը հենց այն հույսերն էին, որոնց սպասում էին շատ երկրներ։
Այժմ նրանք, ովքեր ցանկանում են զենք մատակարարել Ուկրաինային, պարզապես հետևում են՝ արդյոք խոստացված զենքը իսկապես կժամանի։
Հետևեք նաև Մեր Ուղինի ֆեյսբուքյան էջին ՝