Մոլդովայի Եւ Վրաստանի Ընտրությունները Ահազանգ Են ԵՄ Համար

Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը շտապել է ընդգծել, որ այդ սեղմ արդյունքը ռուսական կեղտոտ հնարքների հետևանք է, և նշել է, որ Բրյուսելը շարունակելու է Մոլդովայի ԵՄ անդամակցության գործընթացը:

Politico

Politico-ն գրում է- Մոլդովան և Վրաստանը ահազանգ են հնչեցնում ԵՄ-ի համար  Մոսկվան պատրաստ է մեծ գումարներ ներդնել կաշառքների և ապատեղեկատվության մեջ՝ ԵՄ-ի հետ ազդեցության պայքարում նախկին Սովետական հանրապետություններում:
Այս շաբաթ Մոլդովայում և Վրաստանում անցկացվող ընտրությունները դառնում են սթափեցնող իրականության ստուգում Եվրոպական միության համար, քանի որ այն աստիճանաբար հետ է մնում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի հետ ազդեցության պայքարում:
Տարիներ շարունակ ԵՄ-ը վստահ է եղել, որ իր լիբերալ, դեմոկրատական ծրագիրը ի վերջո կհեռացնի Վրաստանը և Մոլդովան Կրեմլի ազդեցության գոտուց և կուղղի դեպի Արևմուտք՝ վստահություն, որը խթանվել է հարցումներով, որոնք ցույց են տվել, որ երկու երկրներում մեծամասնությունը կողմ է ԵՄ անդամակցությանը:
Այս շաբաթվա ընտրությունները, սակայն, առաջարկում են, որ այս ԵՄ օպտիմիստական տեսլականը գնալով դառնում է ավելի անորոշ: Կիրակի օրը Մոլդովան ԵՄ անդամակցության համար քվեարկել է շատ նեղ տարբերությամբ՝ 50.4 տոկոս կողմ: Իսկ Վրաստանում՝ սպասվում է, որ «Վրացական երազանք» պոպուլիստական կուսակցությունը, որը պետք է հաղթի շաբաթ օրը, կընթանա հակադեմոկրատական ուղղությամբ, ինչը կդարձնի ԵՄ անդամակցությունը անհնար:
ԵՄ-ի համար Մոսկվայի վճռականությունը մտահոգիչ է:
Ակնհայտ է, որ Կրեմլը՝ չնայած Ուկրաինայում իր ծանր պարտավորություններին, պատրաստ է մեծ գումարներ ծախսել ձայն գնելու և ապատեղեկատվական արշավների վրա՝ իր ազդեցությունը կրկին հաստատելու համար նախկին Սովետական հանրապետություններում: Մոլդովայում և Վրաստանում Մոսկվան հաջողում է տարածել այն քարոզչական պատմությունը, որ երկրները, որոնք ձգտում են ԵՄ կամ ՆԱՏՕ անդամակցությանը, խաղում են կրակի հետ, և առաջարկում է չեզոքություն՝ որպես հակամարտության հակաթույն:
Մոլդովայի ԵՄ կողմնակից նախագահ Մայա Սանդուն, զարմացած արդյունքից, բողոքել է Ռուսաստանի «աննախադեպ հարձակման» մասին երկրի ազատության և ժողովրդավարության վրա: Թեև վերջին հարցումները ցույց էին տալիս, որ շուրջ 60 տոկոս մեծամասնությունը կողմ էր ԵՄ անդամակցությանը, գիշերվա մեծ մասում տպավորություն կար, որ հակաեվրոպական ճամբարը կհաղթի:
Եվրոպական հանձնաժողովի նախագահ Ուրսուլա ֆոն դեր Լեյենը շտապել է ընդգծել, որ այդ սեղմ արդյունքը ռուսական կեղտոտ հնարքների հետևանք է, և նշել է, որ Բրյուսելը շարունակելու է Մոլդովայի ԵՄ անդամակցության գործընթացը:
«Ռուսաստանի հիբրիդային մարտավարության դեմ պայքարում Մոլդովան ցույց է տալիս, որ անկախ է, ուժեղ է և ցանկանում է եվրոպական ապագա», – ասել է նա:
Այնուամենայնիվ, Մոլդովայի արդյունքը բացահայտում է ԵՄ ազդեցության սահմանափակ կարողությունները, հենց այն ժամանակ, երբ Պուտինը իրեն ներկայացնում է ավելի լայն հակաարևմտյան դաշինքի մաս:
Երեքշաբթի օրը Պուտինը կհյուրընկալի Չինաստանի նախագահ Սի Ծինփինին, Հնդկաստանի վարչապետ Նարենդրա Մոդիին, Իրանի ներկայացուցիչ Մասուդ Փեզեշքիանին, Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին և ավելի քան 15 այլ պետությունների ղեկավարների՝ բանակցությունների համար, որոնք տեղի կունենան Ռուսաստանի Կազան քաղաքում: Մոսկվան ակտիվորեն ձգտում է BRICS ձևաչափում նոր երկրների ընդունմանը, որը նախատեսված է զարգացող տնտեսությունները միավորելու համար՝ մարտահրավեր նետելու եվրոամերիկյան շահերին: Այն նաև ցանկանում է օգտագործել այդ ձևաչափը՝ ԱՄՆ դոլարին հակադրվելու համար:
Կաշառքներ և ապատեղեկատվությունՉկա կասկած Մոլդովայում ռուսական միջամտության մասշտաբների վերաբերյալ:
Հաշվարկներից հետո կատարված հայտարարության մեջ Ազգային ժողովրդավարական ինստիտուտի դիտորդական առաքելության ղեկավար, Ֆինլանդիայի նախկին արտգործնախարար Պեկա Հաավիստոն նշել է լայնածավալ ջանքերի մասին՝ խոչընդոտելու ընտրական գործընթացը:
«Այս ընտրությունների ամբողջականության համար ամենամեծ սպառնալիքը եղել է Ռուսաստանի կողմից ծավալված լայն և համակարգված արշավ՝ մոլդովական դերակատարների հետ համագործակցությամբ՝ ապատեղեկատվության տարածման, ձայներ գնելու և քաղաքական գործունեության ապօրինի ֆինանսավորման միջոցով», – ասել է նա:
Այդ համատեքստում անգամ նեղամիջյան հաղթանակ գրանցելը, ինչպես նշել են այլ դիտորդներ, եղել է նշանակալի ձեռքբերում: «Մոլդովացիները ցույց տվեցին դիմադրողականություն աննախադեպ արտաքին միջամտության պայմաններում», – ասել է ԱՄՆ Կոնգրեսի անդամ Փիթեր Ռոսքամը, ով գլխավորում էր Միջազգային հանրապետական ինստիտուտի դիտորդական առաքելությունը:
Մոլդովայի պաշտոնյաները բազմիցս ահազանգել են հսկայական գումարների մասին, որոնք Ռուսաստանը փոխանցում էր սովորական քաղաքացիների հաշիվներին ընտրություններից առաջ: Իշխանությունները մեղադրում են Մոսկվային և նրա տեղական գործընկերներին՝ օգտագործելով գումար՝ մարդկանց դրդելու ընդդիմանալ ԵՄ անդամակցությանը և միավորվել Սանդուի դեմ հանդես եկող պրոռուս թեկնածուի հետևում:
«Խոսքը գնում է մինչև 20 տոկոս կաշառված ձայների մասին, և գնահատվում է, որ Ռուսաստանը միջամտության գործողության վրա ծախսել է շուրջ 150 միլիոն եվրո», – ասել է WatchDog.MD Community վերլուծական կենտրոնի ծրագրի ղեկավար Վալերիու Պաշան։ «Առանց այս զանգվածային ձայների կաշառման, արդյունքը լրիվ այլ կլիներ։ Այնպես որ, այս շատ խիստ պայմաններում այն փաստը, որ մենք դեռ ունենք «այո» ձայների մեծամասնություն, արդեն շատ լավ արդյունք է»։
Փոխանցելի մոդել  POLITICO-ին տված հարցազրույցում, կիրակի օրվա քվեարկությունից առաջ, Մոլդովայի նախկին արտաքին գործերի նախարար Նիկու Պոպեսկուն ասել է, որ հանրաքվեն կազմակերպվել էր «երկրի ներսում հարցը լուծելու» նպատակով, նախքան ընտրողները կմասնակցեին հաջորդ տարվա խորհրդարանական ընտրություններին, որտեղ Սանդուն և նրա դաշնակիցները կբախվեն պրոռուսական ընդդիմադիր կուսակցությունների հետ:
Այդ քայլը, սակայն, կարծես թե ձախողվել է։ Միասնություն ցուցաբերելու փոխարեն, այն ստեղծել է վտանգավոր նոր բաժանարար գիծ և համոզել Կրեմլին, որ արժե փորձել ազդել արդյունքների վրա։
«Նախնական ընտրական արդյունքները ցույց են տալիս այն մարտահրավերները, որոնց Բրյուսելը բախվում է ԵՄ անդամակցությունը հետսովետական երկրներին ընդլայնելու հարցում», – ասել է «Ճգնաժամային խումբ» վերլուծաբան Մարթա Մուչնիկը։ «Մոլդովան պատրաստվում է 2025 թվականի խորհրդարանական ընտրություններին, և այս բաժանումները հավանաբար կձևավորեն քաղաքական խոսույթը առաջիկա ամիսների ընթացքում»։
Սա վատ նշան է Վրաստանի համար, որտեղ «Վրացական երազանք» կուսակցությունը ձգտում է մեծամասնություն ստանալ խորհրդարանական ընտրություններում շաբաթ օրը՝ խոստանալով արգելել ամբողջ ընդդիմությանը, եթե հավաքի բավական ձայներ։ Այս դրամատիկ արշավը տեղի է ունենում Ռուսաստանի կողմից պետության գրավման զգուշացումների ֆոնին, քանի որ երկիրը ընդունել է Մոսկվայի ներշնչմամբ սահմանափակումներ՝ Արևմուտքի կողմից ֆինանսավորվող հասարակական կազմակերպությունների, լրատվամիջոցների և ԼԳԲՏՔ+ համայնքի նկատմամբ։
«Ժամանակն է, որ Արևմուտքի քաղաքական որոշում կայացնողները գիտակցեն, որ Ռուսաստանի պատերազմը սահմանափակված չէ միայն Ուկրաինայով. դա առնչվում է դեմոկրատական աշխարհին, որտեղ Մոսկվան կարծում է, որ կարող է ազդեցություն գործել», – ասել է Վաշինգտոնում գործող «Հիմնադրամ հանուն ժողովրդավարությունների պաշտպանության» աշխատակից Իվանա Ստրադները։ «Եվ մինչ վտանգներից խուսափող եվրոպացի և ամերիկացի պաշտոնյաները մտածում են առանձին տակտիկաների մասին, Պուտինն ունի ամբողջական ռազմավարություն, որը նա օգտագործում է հաղթանակի հասնելու համար»։
Սանդուի համար միայն ԵՄ թեկնածու երկրները չպետք է մտահոգվեն՝ կամ միայն փոքր երկրները:
Ամեն ոք ռիսկի տակ է։
«Ճիշտ է, որ ավելի հեշտ է վնաս հասցնել դեմոկրատական գործընթացին փոքր երկրում», – ասել է Մոլդովայի նախագահը: «Բայց երբ այս պրակտիկաները փորձարկվում են փոքր երկրներում, դրանք կարող են փորձարկվել նաև այլ երկրներում»:
Աղբյուրը` politico.eu կայքից։

Թարգմանեց`
Արայիկ Մկրտումյանը
Այս ընտրությունները ուշագրավ են նաև Հայաստանի համար, քանի որ դրանց թողած հետագիծը կարող է էապես ազդել ՀՀ արտաքին քաղաքականության վրա։ Արևմուտքի հետ իր հարաբերությունները զարգացնող Հայաստանի համար Մոլդովայի ու Վրաստանի վարած քաղաքականությունը կարող է շրջափակել Հայաստանի արտաքին հնարավորությունները` էականորեն բարդացնելով Արևմուտքի հետ հարաբերությունների զարգացումն ու Հայաստանին շրջափակել պրոռուսական մթնոլորտում[խմբ]: