Թրամփը, կարծես, ընդունեց, որ խաղաղությունը ավելի մոտ չի դարձել, իր հինգշաբթի օրվա Truth Social-ի գրառմամբ, որն ակնհայտորեն ուղղված էր Ուկրաինային ռազմական գործողությունների ակտիվացմանը դրդելուն և որևէ կերպ չէր հիշատակում իր խաղաղարար ջանքերը։
The Wall Street Journal
Ինչպես Թրամփի խաղաղություն հաստատելու ջանքերը Ուկրաինայում փակուղի մտան ընդամենը չորս օրում։
Վերջին շրջանում ի հայտ եկած լավատեսությունը մարեց, և Թրամփը նոր պատասխաններ է որոնում։
Երկուշաբթի նախագահ Թրամփը պարծենում էր արագ կնքվող խաղաղության պայմանագրով, որը կդադարեցնի Ուկրաինայում արյունալի հակամարտությունը։ Իսկ արդեն հինգշաբթի նա հայտարարում էր, որ Կիևը չի կարող հաղթել պատերազմում առանց նոր հարձակումների Ռուսաստանի վրա։ «Դա նման է հիանալի սպորտային թիմի, որը ֆանտաստիկ պաշտպանություն ունի, բայց չի կարող հարձակվել», — գրել է Թրամփը Truth Social-ում։ «Առջևում հետաքրքիր ժամանակներ են»։
Նրա շրջադարձը ընդգծեց Թրամփի վերջին խաղաղարար ջանքերի հանդեպ մարող լավատեսությունը։ Թրամփի հույսերը՝ հանդիպելու Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի և Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկու հետ խաղաղության համաձայնագրի մշակման նպատակով, չարդարացան։ Չստացվեց իրականացնել նաև նրա պահեստային պլանը, որը ենթադրում էր Պուտինի և Զելենսկու հանդիպում՝ պատերազմի դադարեցման հարցը քննարկելու համար։
Ամերիկացի և եվրոպացի պաշտոնյաները դեռևս բանակցություններ են վարում խաղաղապահ ուժերի կազմի շուրջ, որոնք պետք է զսպեն Ռուսաստանի ապագա հարձակումները Ուկրաինայի վրա՝ խաղաղության պայմանագրի դեպքում։ Սակայն այդ գաղափարը արագորեն մերժվեց Կրեմլի կողմից և առաջացրեց հարցեր՝ արդյո՞ք Թրամփը պատրաստ է ամերիկյան զինված ուժերի համար կարևոր դեր սահմանել։ Քանի որ նրա ծրագրերի մեծ մասը մնում է չիրականացված, Թրամփը բախվում է այն անորոշությանը, որն իրեն հետապնդում է վերջին յոթ ամիսներին․ որքանո՞վ է նա պատրաստ ճնշում գործադրել Պուտինի վրա և մինչև ուր է պատրաստ գնալ Զելենսկուն աջակցելու հարցում։
«Դրական կողմն այն է, որ մարդիկ հիմա խոսում են իրական բաների մասին, որոնց մասին ամիսներ առաջ չէին խոսում։ Մենք խոսում ենք անվտանգության երաշխիքների և տարածքային հարցերի լուծման մասին», — ասել է Թոմաս Գրեհեմը, Ազգային անվտանգության խորհրդի նախկին բարձրաստիճան աշխատակիցը Ռուսաստանի հարցերով։ «Ամբողջովին ակնհայտ է, որ նախագահը չէր հասկանում իր առջև դրված խնդիրների բարդությունը և հակված էր բարեհաճությամբ ընկալել Պուտինի որոշ հայտարարություններ»։
Թրամփը, կարծես, ընդունեց, որ խաղաղությունը ավելի մոտ չի դարձել, իր հինգշաբթի օրվա Truth Social-ի գրառմամբ, որն ակնհայտորեն ուղղված էր Ուկրաինային ռազմական գործողությունների ակտիվացմանը դրդելուն և որևէ կերպ չէր հիշատակում իր խաղաղարար ջանքերը։ Դիվանագիտական առաջընթացի բացակայությունը մասամբ բացատրվում է Պուտինի և Թրամփի բանակցային ոճերի կտրուկ տարբերություններով։ Նախկին օգնականների խոսքերով՝ ԱՄՆ նախագահը նախընտրում է իմպրովիզացիան և հիմնականում հենվում է անձնական հարաբերությունների վրա։ Իսկ Պուտինը մեթոդիկ է իր պատրաստություններում և չի տրվում հույզերին, նշում են նախկին ամերիկացի պաշտոնյաները, որոնք ուշադիր հետևել են ռուս առաջնորդին։ Թրամփը ձգտում է արագ ավարտել հակամարտությունը։ Պուտինը խաղում է երկարաժամկետ խաղ՝ հաշվարկելով, որ Ռուսաստանը կկարողանա աստիճանաբար բարելավել իր դիրքերը մարտադաշտում, մինչ դիվանագետները բանակցություններ են վարում—նույնիսկ եթե դա արժենա հազարավոր կյանքեր երկու կողմերից էլ։
«Ռուսները կարծում են, որ այս հակամարտությունում ժամանակը իրենց կողմն է… Նրանք չեն շտապում պայմանավորվել խաղաղ կարգավորման շուրջ։ Կողմերը դեռևս հեռու են մնում միմյանցից բոլոր առանցքային հարցերում», — ասել է Նեյթ Ռեյնոլդսը, որը զբաղվել է Ռուսաստանի հարցերով նախագահ Ջո Բայդենի Ազգային անվտանգության խորհրդում։ Նախագահի հաղորդագրությունը Truth Social-ում, որտեղ նա խորհուրդ է տալիս Ուկրաինային հարվածներ հասցնել Ռուսաստանի տարածքին, կարող է լինել լծակները հետ վերադարձնելու փորձ, քանի որ դիվանագիտությունը, ամենայն հավանականությամբ, ձգձգվում է, վերլուծաբանների կարծիքով։
«Սա վկայում է, որ նա հասկանում է՝ Ռուսաստանի վրա ճնշումը որպես նրա այսպես կոչված ռազմավարության ամենաաղաղակող բացակա օղակը», — ասել է ԱՄՆ-ի նախկին դեսպան Ռուսաստանում և ՆԱՏՕ-ում Ալեքսանդր Վերշբոուն։ Թրամփը Ուկրաինային չի տրամադրել երկար հեռահարության հրթիռներ և չի թույլատրել ԱՄՆ պահուստներից լրացուցիչ զենքի ուղարկումը։ Դրա փոխարեն Թրամփի վարչակազմը մշակել է մեխանիզմ, որի միջոցով ԱՄՆ-ը զենք կվաճառի Եվրոպային, որպեսզի վերջինս կարողանա Ուկրաինային տրամադրել ավելի շատ զինատեսակներ, առաջին հերթին՝ «Patriot» հակաօդային պաշտպանության համակարգեր։
Այս շաբաթ ֆինանսների նախարար Սքոթ Բեսսենթը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը 10%-ով բարձրացրել է այս զենքերի գները՝ հնարավո՛ր է՝ Ուկրաինայում եվրոպական անվտանգության ուժերի համար ամերիկյան օդային ծածկույթի ֆինանսավորման նպատակով։
Կրեմլի կողմից համաձայնագրից հրաժարվելու համար կարծր պատժամիջոցներ սահմանելու խոստումից հետո Թրամփը միայն կարգադրել է մաքսատուրք սահմանել Հնդկաստանի վրա՝ ռուսական նավթը ներմուծելու համար։ Նա թիրախ չի վերցրել Չինաստանին՝ ռուսական էներգակիրների ամենամեծ գնորդին, և միևնույն ժամանակ Թրամփի վարչակազմը կտրուկ քննադատեց եվրոպացի դաշնակիցներին այն բանի համար, որ նրանք շարունակում են գնումներ կատարել ռուսական նավթից։
Թրամփը նաև հայտարարեց, որ ամերիկյան զորքերը չեն մասնակցի Ուկրաինայի վրա ցամաքային գործողություններին, թեև կարող են օժանդակություն ցուցաբերել եվրոպական երկրների զորքերին։ Սպիտակ տան մամուլի քարտուղար Քերոլայն Լիվիթթը մեղմեց Թրամփի Truth Social-ի հաղորդագրության նշանակությունը՝ հայտարարելով, որ նա պարզապես «արտահայտել է իր կարծիքը» հակամարտության վիճակի մասին, որի ընթացքում զոհվել են հարյուր հազարավոր մարդիկ։ Սակայն դա ընդգծեց Թրամփի անհանգստությունը խաղաղ բանակցությունների ընթացքի վերաբերյալ։
Այս հաղորդագրությունը կտրուկ հակադրության մեջ է ԱՄՆ նախագահի այն հայտարարության հետ, որը արվել էր նրա երկրորդ պաշտոնակալությունից առաջ, երբ նա քննադատում էր Բայդենին՝ Ուկրաինային «երկիր-երկիր» դասի ATACMS հրթիռներ մատակարարելու համար։
«Ես կատեգորիկ համաձայն չեմ հարյուրավոր մղոն հեռավորությամբ Ռուսաստանի խորքերը հրթիռների ուղարկման հետ», — հայտարարել էր Թրամփը «Time» ամսագրին դեկտեմբերին։ «Ինչո՞ւ ենք դա անում։ Մենք պարզապես սրում ենք այդ պատերազմը և այն ավելի վատը դարձնում»։ Ֆիոնա Հիլլը, որը Թրամփի առաջին ժամկետում Ազգային անվտանգության խորհրդում Ռուսաստանի հարցերով առաջատար փորձագետ էր, հայտարարել է, որ նրա վերջին հանդիպումները Պուտինի, Զելենսկու և եվրոպացի առաջնորդների հետ հանգեցրել են շփոթեցնող գործընթացի, և հնարավոր է՝ ԱՄՆ և Ռուսաստանի ղեկավարները անվտանգության երաշխիքները տարբեր կերպ են հասկանում։
«Մենք կարծես ճահճացել ենք Ուկրաինայի իրավիճակում, և տվյալ պահին բոլորը, ներառյալ Պուտինը, փորձում են կառավարել Թրամփին։ Ռուսներն օգտագործում են տերմինները որոշակի համատեքստում, իսկ Թրամփը դա չի հասկանում։ Հնարավոր է՝ Պուտինը դիտավորյալ հասկացնում էր նրան, թե ինքը համաձայն է», — ասաց նա։
Մինչ Թրամփի վարչակազմը շարունակում է հույս ունենալ արագ համաձայնության հասնելու վրա, որոշ նախկին պաշտոնյաներ կարծում են, որ համապարփակ կարգավորումը անհավանական է։
«Մենք այն նույն տեղում ենք, ուր գտնվում էինք երկու շաբաթ առաջ, նույն տեղում, որտեղ գտնվում էինք վեց ամիս առաջ», — ասել է Կուրտ Վոլքերը, որը Թրամփի առաջին ժամկետում ԱՄՆ-ի հատուկ ներկայացուցիչն էր Ուկրաինայի հարցերով բանակցությունների գծով։ «Պայմանագիր չի լինելու։ Պուտինը երբեք չի համաձայնի»։
Աղբյուրը՝