Ադրբեջանի նախագահ Ի. Ալիևը մայիսի 14-ին ԵԱՀԿ գործող նախագահի գլխավորած պատվիրակության ընդունելության ժամանակ հայտարարել է, որ հայ-ադրբեջանական հակամարտությունն արդեն մնացել է պատմության մեջ և գոյություն չունի, և ասել է, որ եկել է ժամանակը՝ վերացնելու ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը և բոլոր հարակից կառույցները։
Մանվել Սարգսյան
(մաս առաջին)
Լեռնային Ղարաբաղից հայ բնակչության բռնի տեղահանումից ի վեր Հայաստանի ղեկավարությունն ամբողջությամբ հանել է Արցախի հարցը իր քաղաքականությունից։ Ամենաբարձր մակարդակով հայտարարվեց, որ Հայաստանի Հանրապետությունը Լեռնային Ղարաբաղի խնդիր չունի։ Արցախցիների՝ իրենց տներ կոլեկտիվ վերադարձի խնդիրը հայկական քաղաքականության մեջ նույնպես չկա։ Այն ֆոնին, երբ Միացյալ Նահանգները և Եվրամիությունը չեն դադարում հռչակել Արցախի ժողովրդի՝ միջազգային հսկողության տակ վերադառնալու իրավունքը, նման դիրքորոշումն այնքան էլ պարզ չի թվում։ Ամենայն հավանականությամբ, այս դիրքորոշումը թելադրված է Ադրբեջանի վերջնագրով, որը սպառնում է պատժել Հայաստանին սոսկ Լեռնային Ղարաբաղ հասկացությունը հիշատակելու համար:
Իսկապես, Ադրբեջանի ղեկավարությունը ամենաբարձր մակարդակով երբեք չի դադարում հրապարակայնորեն հայտարարել, որ Հայաստանը պետք է վերացնի Լեռնային Ղարաբաղին վերաբերող բոլոր հղումները և պետք է դադարեցնի Ադրբեջանի դեմ հայցեր ներկայացնել միջազգային դատարաններում: Եվ նույնիսկ բոլոր երկրները, որոնք ցանկանում են գործ ունենալ Ադրբեջանի հետ, պետք է իրենց քաղաքականությունից բացառեն Հայաստանի և հայերի թեման։
Հայաստանում շատերն են հասկանում այս թեմայով ՀՀ իշխանությունների լռության պատճառները։ Իշխանություններն իրենք, ամենայն հավանականությամբ, այս դիրքում տեսնում են Ադրբեջանի ագրեսիվ գործողությունները զսպելու ռեսուրսներ։ Բայց արդյոք դա իսկապես այդքան պարզ է: Ադրբեջանի գործողությունները վկայում են հակառակի մասին. Հայաստանը պետք է մտածի այն մասին, որ «ծառի հետևում թաքնվել չի նշանակում փրկվել»։ Եթե խնդրի մասին լռում ես, ապա այդ խնդիրը մանիպուլացնելու իրավունք եստալիս քո հակառակորդին։ Եվ մինչ Հայաստանի փողոցներում և կառավարական միջանցքներում վիճում են այն պայմանների մասին, որոնցով արժե վերականգնել հայկական պետությունը նախկին խորհրդային սահմանների շրջանակներում, Ադրբեջանը որոշել է գնալ այլ ճանապարհով և կասկածի տակ դնել Հայաստանի Հանրապետության օրինականությունը: Հայաստանի ղեկավարությունը, տարածքային նախնական զիջումների միջոցով ներքաշելով Ադրբեջանին սահմանազատման գործընթացում, հույս ունի, որ ամուր «լեգիտիմ» պարիսպ կստեղծի իր տարածք մտնող յուրաքանչյուրի դեմ։ Բայց, ինչպես պարզվում է, ևս մեկ անգամ թերագնահատում է հակառակորդի հնարամտությունը։ Չի հասկացել, որ Ադրբեջանի համար սահմանի հարցը պարզապես Հայաստանին ավելի լուրջ հարցերում հետագա զիջումների ստիպելու մեթոդ է։ «Խաղաղության մասին մեր երազողները», իհարկե, հեռու են նման բաները հասկանալուց։
Հիմա կփորձեմ համառոտ բացատրել. Ադրբեջանի նախագահ Ի. Ալիևը մայիսի 14-ին ԵԱՀԿ գործող նախագահի գլխավորած պատվիրակության ընդունելության ժամանակ հայտարարել է, որ հայ-ադրբեջանական հակամարտությունն արդեն մնացել է պատմության մեջ և գոյություն չունի, և ասել է, որ եկել է ժամանակը՝ վերացնելու ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը և բոլոր հարակից կառույցները։ Իր ասելով, «ադրբեջանական կողմը բարձրացրել է այս հարցը, և որևէ պատճառ չկա, որ հայկական կողմը չհամաձայնի դրան»։ Միաժամանակ, Ալիևն ընդգծել է, որ Ադրբեջանը իր կամքի և ուժի շնորհիվ վերջ դրեց օկուպացիային՝ ապահովելով տարածքային ամբողջականությունն ու ինքնիշխանությունը՝ միջազգային իրավունքի նորմերին ու սկզբունքներին և ՄԱԿ-ի կանոնադրությանը համապատասխան։ Ոչ միայն ԵԱՀԿ-ն, այլեւ հայ «առաջադեմ» մտավորականները, իհարկե, ներքուստ կհամաձայնեն Ալիեւի հետ։ Այսինքն, թող նա փակի անցյալից ամեն ինչ և գնանք դեպի «խաղաղ ապագա»: Ճիշտ նույն կերպ էին մտածում Հայաստանի ղեկավարությունում նրանք, ովքեր 1991 թվականին Արցախը ճանաչեցին որպես Ադրբեջանի մաս՝ այն հույսով, որ դրանից հետո կռվելու կարիք չի լինի։ Բայց հետո իրենց միամտության համար պատիժ ստացան՝ դաժան պատերազմ։ Եվ միայն դրանից հետո հասկացան, որ թշնամուն իրավունքներ զիջելն այնքան էլ անվնաս չէ՝ դրա դիմաց կարող ես սարսափելի հարված ստանալ։ Իսկ ինչո՞ւ է Ալիեւը ցանկանում փակել ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը։ Արդյոք դա ընդամենը պատմությունն ամփոփելու համար է: Ի դեպ, նա առաջին անգամ այս առաջարկով դիմել է Մյունխենում գտնվող ԵԱՀԿ քարտուղարին։ Ինչու՞ նման համառություն: Հայաստանի իշխանությունները մտածե՞լ են այս մասին։ Ըստ երևույթին, ոչ ամբողջությամբ, քանի որ նույն ԵԱՀԿ-ի նախագահի հետ երևանյան զրույցի ընթացքում նրանք խոսել են միայն այն մասին, թե որքան ջանասեր են և որքան ուշադիր են իրականացնում սահմանազատումը և կերտում խաղաղություն և ժողովրդավարություն։ Նրանք չէին հասկանում, որ իրենց դեմ բոլորովին այլ ինտրիգներ են հյուսվում՝ սահմանին Ադրբեջանը պարզապես մուկն ու կատու է խաղում Հայաստանի ու աշխարհի հետ։ Եվ դարձյալ մեր քաղքենիներին թվում է, որ սահմանազատումը որոշակի արժեք ունի Ադրբեջանի համար. նրանք չեն կարող հասկանալ, որ սա ընդամենը արդյունավետ մեխանիզմ է՝ Հայաստանին ստիպելու անվերապահորեն հանձնվել՝ ընդունելով իր մեղքը օտար տարածքների օկուպացման մեջ։
[շարունակելի]
Աղբյուրը՝