«Սա սառցաբեկորի գագաթն է», — ասաց Գիլհոլմը՝ հավելելով. «Ես միշտ ասում եմ մեր հաճախորդներին. «Դուք կարծում եք, որ հաշվի եք առել ԱՄՆ-Չինաստան առևտրային պատերազմի և գեոպոլիտիկ ռիսկերը, բայց այդպես չէ, քանի որ Չինաստանը դեռ լուրջ պատասխան միջոցներ չի ձեռնարկել»»:
The Financial Times
Չինաստանը պատրաստվում է Դոնալդ Թրամփի հետ հնարավոր առևտրային պատերազմի։
Չինաստանը պատրաստել է հզոր հակամիջոցներ՝ ամերիկյան ընկերությունների դեմ պատասխանի համար, եթե ընտրված նախագահ Դոնալդ Թրամփը նորից սկսի բռնկվող առևտրային պատերազմը աշխարհի երկու խոշորագույն տնտեսությունների միջև, ասում են Պեկինի խորհրդատուները և միջազգային ռիսկերի վերլուծաբանները: Չինաստանի առաջնորդ Սի Ծինփինի կառավարությունը զարմացած էր Թրամփի՝ 2016թ․ ընտրություններում հաղթանակից և դրան հաջորդած մաքսային տուրքերի բարձրացումներից, ներդրումային վերահսկման խստացումներից և չինական ընկերությունների դեմ պատժամիջոցներից: Սակայն, չնայած որ Չինաստանի անկայուն տնտեսական հեռանկարներն այդ ժամանակվանից ավելի խոցելի են դարձրել այն ԱՄՆ ճնշումների համար, վերջին ութ տարիների ընթացքում Պեկինը ներդրել է լայնամասշտաբ օրենքներ, որոնք թույլ են տալիս արգելել օտարերկրյա ընկերություններին, կիրառել իր սեփական պատժամիջոցները և սահմանափակել ամերիկացիների մուտքը կարևոր մատակարարման շղթաներ:
«Սա երկկողմ գործընթաց է։ Չինաստանը, իհարկե, կփորձի կապ հաստատել նախագահ Թրամփի հետ ամեն հնարավոր ճանապարհով, փորձել բանակցել», — ասաց Պեկինի համալսարանի Գլոբալ համագործակցության և փոխըմբռնման ինստիտուտի գործադիր տնօրեն Վան Դուն։ «Բայց եթե, ինչպես դա տեղի ունեցավ 2018 թվականին, բանակցությունները ոչ մի արդյունք չտան և անհրաժեշտ լինի պայքարել, մենք հաստատակամորեն կպաշտպանենք Չինաստանի իրավունքները և շահերը»,- ամփոփեց նա։
Նախագահ Ջո Բայդենը պահպանել է Թրամփի կողմից Չինաստանի դեմ ընդունված միջոցների մեծ մասը, բայց Թրամփը արդեն նշել է ավելի կոշտ դիրքորոշում՝ նշանակելով «չինական բազեներ» կարևոր պաշտոնների: Չինաստանն այժմ ունի «օտարերկրյա պետությունների դեմ պատժամիջոցների մասին» օրենք, որը թույլ է տալիս նրան հակազդել այլ երկրների միջոցներին, և «անվստահելի սուբյեկտների ցուցակ» օտարերկրյա ընկերությունների համար, որոնք, նրա կարծիքով, վնասում են ազգային շահերին։ Արտահանման վերահսկման օրենքի ընդլայնումը նշանակում է, որ Պեկինը կարող է նաև օգտագործել իր գլոբալ գերակշռությունը տասնյակ ռեսուրսների մատակարարումների մեջ, ինչպիսիք են հազվագյուտ հողերի մետաղները և լիթիումը, որոնք կարևոր են ժամանակակից տեխնոլոգիաների համար։
Control Risks խորհրդատվական ընկերության Չինաստանի վերլուծական բաժնի ղեկավար Էնդրյու Գիլհոլմը պնդում է, որ շատերը թերագնահատում են այն վնասը, որ Պեկինը կարող է հասցնել ԱՄՆ շահերին։ Գիլհոլմը նշել է «զգուշացնող կրակոցները», որոնք արվել են վերջին ամիսներին: Դրանց թվում են պատժամիջոցները Skydio ընկերության դեմ՝ ԱՄՆ խոշորագույն անօդաչու սարքերի արտադրողի և Ուկրաինայի զինված ուժերի մատակարարի, որոնք արգելում են չինական խմբերին մատակարարել ընկերությանը կարևոր բաղադրիչներ: Պեկինը նաև սպառնացել է PVH ընկերությանը, որը ներառում է Calvin Klein և Tommy Hilfiger բրենդները, ընդգրկել իր «անվստահելի ցուցակում», ինչը կարող է սահմանափակել ընկերության մուտքը Չինաստանի հսկայական շուկա:
«Սա սառցաբեկորի գագաթն է», — ասաց Գիլհոլմը՝ հավելելով. «Ես միշտ ասում եմ մեր հաճախորդներին. «Դուք կարծում եք, որ հաշվի եք առել ԱՄՆ-Չինաստան առևտրային պատերազմի և գեոպոլիտիկ ռիսկերը, բայց այդպես չէ, քանի որ Չինաստանը դեռ լուրջ պատասխան միջոցներ չի ձեռնարկել»»:
Չինաստանը նաև ձգտում է իր տեխնոլոգիական և ռեսուրսային մատակարարման շղթաները դարձնել ավելի կայուն ԱՄՆ պատժամիջոցներից առաջացած խափանումների հանդեպ և ընդլայնել առևտուրը այն երկրների հետ, որոնք ավելի քիչ են հակված համագործակցելու Վաշինգտոնի հետ։
Այնուամենայնիվ, Չինաստանը չի կարող թեթևամտորեն վերաբերվել Թրամփի՝ ամբողջ չինական ներմուծման նկատմամբ ավելի քան 60% ընդհանուր մաքսատուրքեր մտցնելու սպառնալիքին՝ հաշվի առնելով տնտեսական աճի դանդաղումը, սպառողական և գործարար վստահության թուլությունը և երիտասարդների գործազրկության պատմականորեն բարձր մակարդակը։ Չինաստանը մեծ դժվարությամբ փորձում է խթանել իր տնտեսությունը՝ կասկածներով, թե կկարողանա արդյոք այս տարի հասնել մոտ 5 տոկոս աճի պաշտոնական նպատակին, որը վերջին տասնամյակների ամենացածր ցուցանիշներից մեկն է:
Trivium ընկերության ամերիկա-չինական առևտրի վերլուծաբան Ջո Մազուրը կարծում է, որ Թրամփի «պաշտպանողական տրամադրությունները» կարող են օգուտ տալ Չինաստանին։ Ընտրված նախագահը խոստացել է նվազագույնը 10 տոկոս մաքսատուրքեր կիրառել ԱՄՆ ողջ ներմուծման նկատմամբ։
«Եթե այլ խոշոր տնտեսությունները սկսեն դիտարկել ԱՄՆ-ը որպես անընտրված առևտրային գործընկեր, նրանք կարող են փորձել ամրապնդել առևտրային կապերը Չինաստանի հետ՝ ավելի շահավետ արտահանման շուկաներ որոնելու համար»,- ասաց Մազուրը։
Այնուամենայնիվ, ուրիշներն ասում են, որ Պեկինի կողմից պլանավորված հակամիջոցները երկարաժամկետ հեռանկարում կարող են միայն վնաս հասցնել չինական ընկերություններին և սեփական տնտեսությանը։ Պեկինում գործող Loeb & Loeb իրավաբանական ընկերության գործընկեր Ջեյմս Ցիմերմանը նշեց, որ չինական կառավարությունը կարող է «ամբողջովին անպատրաստ լինել» Թրամփի երկրորդ ժամկետին՝ ներառյալ «ամբողջ խառնաշփոթը և դիվանագիտության բացակայությունը, որոնք կբերեն իր հետ»: Ցիմերմանի խոսքով, առևտրային լարվածության վերսկսման հիմնական պատճառներից մեկը Պեկինի կողմից 2020 թվականին Թրամփի առաջին վարչակազմի հետ համաձայնագրի շրջանակներում ստանձնած պարտավորությունների չկատարումն է, որն առաջադրում էր ամերիկյան ապրանքների մեծ ծավալով գնումներ Չինաստանի կողմից։ Ցիմերմանի կարծիքով, Պեկինի «խելամիտ» քայլը կլինի անել ամեն ինչ՝ նոր մաքսատուրքերի ներդրումը կանխելու համար։
«Երկրորդ ժամկետի ժամանակ ընտրված ԱՄՆ նախագահի կողմից առևտրային պատերազմի ընդլայնման հավանականությունը մեծ է»,- ավելացրեց նա։
Աղբյուրը՝ The Financial Times
Թարգմանեց՝
Արայիկ Մկրտումյանը