Բայց նույնիսկ այս ուղղությամբ եվրոպացիներն առաջ են շարժվում դանդաղ և ոչ բավարար համախմբվածությամբ։ Որպեսզի Կիևը կարողանա ստանալ զենք, անհրաժեշտ են կամ գումարներ, կամ մատակարարներ։
Le Monde֊ը գրում է ` Հրադադար Ուկրաինայում — ինչու են դաշնակիցների միջև բանակցությունները այդքան դժվար ընթանում
Հետաքրքիր է, որ գրեթե երկու ամիս է անցել այն բանից հետո, երբ Դոնալդ Թրամփը պաշտոնապես մեկնարկեց Ռուսաստանի և ԱՄՆ-ի միջև խաղաղ բանակցությունները՝ Ուկրաինայի ճակատագրի շուրջ, սակայն Կիևի արևմտյան դաշնակիցների միջեւ տարբեր մակարդակներով անցկացվող գագաթնաժողովների ու հանդիպումների շարքը գնալով ավելի է անվերջանալի միջանցք հիշեցնում։
Այս կաթվածահար վիճակի հիմնական պատճառը լավ հայտնի է՝ դա Մոսկվայի և Վաշինգտոնի միջև քննարկումների լիակատար թափանցիկության բացակայությունն է, որից Եվրոպան շարունակում է դուրս մնալ։
Ինքը՝ քննարկումը, շատ ավելի լայն է, քան թվում է, քանի որ Ռուսաստանի համար այն ենթադրում է անվտանգության ողջ համակարգի վերանայում եվրոպական մայրցամաքում։ Սակայն դաշնակիցների ճամբարում կան բազմաթիվ այլ արգելակող գործոններ, որոնք կարող են բոլոր Կիևի կողմնակիցներին դնել «դիվանագիտական կեղծիքի» վտանգավոր դիրքի մեջ՝ ինչպես մտահոգվում են կուլիսներում ռազմական և դիվանագիտական աղբյուրները։
Այդպիսի օրինակ է զորքերի ուղարկման շուրջ տարաձայնությունները Ուկրաինա՝ հրադադարի հաստատումից հետո։ Չնայած Փարիզի և Լոնդոնի՝ այս նպատակով ջանքերը համատեղելու ցանկությանը, նրանց գլխավոր շտաբները համակարծիք չեն անհրաժեշտ ռեսուրսների հարցում։
Ֆրանսիացիները հակված են ավելի շատ ցամաքային տարբերակին։ Զորքերի ներկայությունը Ռումինիայում 2022 թվականից (մոտ 1 000 զինվոր) և այդ ժամանակից սկսած Ֆրանսիայի կողմից կառուցված ամբողջական լոգիստիկ աջակցության շրջանակը այս տարբերակը դարձնում է ավելի իրագործելի։ Բրիտանացիները, իրենց հերթին, կցանկանային ավելի քիչ ուղղակի մասնակցության սցենար՝ համադրելով օդային և ծովային ռեսուրսները, քանի որ նրանց բանակը շատ սահմանափակ մարդկային ռեսուրսներ ունի։
Լոնդոնում, ինչպես և այլ մայրաքաղաքներում, ցամաքային զորքերի ուղարկումը (բացառությամբ հատուկ նշանակության ուժերի) նույնպես համարվում է քաղաքականապես ռիսկային։ Այս առումով վերջին շաբաթներին Մեծ Բրիտանիայի աջակցությամբ հանդես եկած որոշ խմբերի կողմից առաջ է քաշվել թռիչքազերծ գոտի ստեղծելու գաղափարը, որը որոշ քարտեզների համաձայն կանցնի Բելառուսից մինչև Սև ծով՝ Կիևից և Օդեսայից արևելք։
Բացի այս տարաձայնություններից, կան նաև հստակ կասկածներ նման միջոցառումների բյուջետային հետևանքների շուրջ։ Փարիզում կազմված հաշվարկների համաձայն՝ որոշ տարբերակներից ելնելով՝ ցամաքային զորքերի ուղարկումը կարող է նշանակել մինչև 2 կամ 3 միլիարդ եվրոյի ներդրումներ, ինչը մոտավորապես համարժեք է Սահելում «Բարխան» գործողության (2014-2022) ծախսերին՝ մոտ 1 միլիարդ եվրո տարեկան։
Այնուամենայնիվ, դաշնակիցներից շատերի համար Ուկրաինայի համար այսպես կոչված «անվտանգության երաշխիքների» ֆինանսավորման կարողությունը մեծապես կախված է մեկ այլ կարևոր հարցից՝ ամերիկյան ռազմական ներկայության վերանայումից Եվրոպայում՝ ԱՄՆ-ի կողմից հայտարարված Ասիայի ուղղությամբ շրջման շրջանակում։ Տվյալ պահին Վաշինգտոնը որևէ հստակ նշան չի տալիս մինչև 20 000 զինծառայողի հնարավոր դուրսբերման վերաբերյալ։ Դաշնակիցները հույս ունեն ավելին իմանալ միայն հունիսի 24-ին և 25-ին՝ ՆԱՏՕ-ի ամենամյա գագաթնաժողովի ընթացքում։
Զորքերի ուղարկման շուրջ քննարկումները, սակայն, ընդամենը տեսանելի կողմն են Ուկրաինայի «ռազմականացման» վերաբերյալ շատ ավելի կոշտ բանակցությունների՝ ինչպես բացահայտում են մի շարք եվրոպական աղբյուրներ՝ գնալով ավելի անկեղծ մեկնաբանությունների։
Այլ կերպ ասած՝ խոսքը վերաբերում է երաշխիքին, որ հակամարտության ավարտից հետո Կիևը կմնա հուսալի ամրակետ Ռուսաստանի դեմ։ Սա կարող է իրականացվել բանակի թվաքանակի փոփոխության հաշվին (օրինակ՝ զորակոչի տարիքային սահմանափակման իջեցման միջոցով), զորքերի պատրաստվածության մակարդակի բարձրացմամբ, սակայն ամենից առաջ՝ սպառազինության բնույթի և ծավալի հաշվին, ինչը ուղղակիորեն կապված է զինատեսակների գնման ու սպասարկման հետ։
Բայց նույնիսկ այս ուղղությամբ եվրոպացիներն առաջ են շարժվում դանդաղ և ոչ բավարար համախմբվածությամբ։ Որպեսզի Կիևը կարողանա ստանալ զենք, անհրաժեշտ են կամ գումարներ, կամ մատակարարներ։ Այդ հնարավորությունը մեծապես կախված է եվրոպական վերազինման շուրջ ընթացող քննարկումներից, որոնք մեկնարկել են մարտի 4-ին Եվրոպական հանձնաժողովի կողմից՝ նպատակ ունենալով ներգրավել 150-ից մինչև 800 միլիարդ եվրոյի ներդրումներ։
Սակայն ներկայումս չկա միասնական կարծիք՝ ո՛չ այդ վերազինման ֆինանսավորման աղբյուրների վերաբերյալ (պետական պարտք, սառեցված ռուսական ակտիվներ, թե՞ մասնավոր միջոցներ), ո՛չ էլ հնարավոր շահույթը որ ուղղությամբ է նպատակահարմար ուղղել (միասնական սպառազինության գնումներ, եվրոպական թե՞ ամերիկյան արտադրության սպառազինություն և այլն)։
Եվրոպական Միության, ՆԱՏՕ-ի և ազգային խորհրդարանների օրակարգերը, որոնք ենթադրում են համապատասխան բյուջեների ընդունում, լավագույն դեպքում կսկսեն համաժամանակեցվել միայն ամռանը կամ նույնիսկ աշնանը։ Այս բոլոր քննարկումների միջանցքները վերջապես բախվում են նոր իրականության՝ հակամարտությունը դանդաղում է, իսկ ուկրաինական պաշտպանական արդյունաբերությունն՝ արդեն հասունանում։
Ստանալով հսկայական աջակցություն՝ այդ արդյունաբերությունն այժմ ունակ է արտադրել ավելին, քան թույլ է տալիս Ուկրաինայի բյուջեն։ Վերջին ամիսներին այս գերբարձր արտադրական ծավալը հիմնականում պահպանվել է Դանիայի հաշվին՝ հաշվի առնելով այդ երկրի ֆինանսական մանևրելու հնարավորությունները։ Սակայն եվրոպացիներն ակտիվորեն փնտրում են նաև այլ լծակներ։
Աղբյուրը` LeMonde